Rogówka oka – gdzie się znajduje i jaką pełni funkcję?

Rogówka to jedna z najważniejszych części oka, która umożliwia mu odpowiednie funkcjonowanie. To właśnie przez nią przenika bowiem wszelkie światło, które następnie wpada do wnętrza gałki ocznej i jest odbierane przez siatkówkę jako bodziec wzrokowy. W tym artykule dowiesz się, czym jest rogówka oka, jaką pełni funkcję oraz na jakie choroby może być narażona. Czytaj dalej!

Tego dowiesz się z naszego artykułu:

• Czym jest rogówka oka? Gdzie się znajduje?
• Rogówka oka – funkcje i budowa
• Rogówka oka – choroby, które występują najczęściej
  • Rogówka oka – uszkodzenie mechaniczne
  • Rogówka oka – zapalenie rogówki
  • Stożek rogówki

Czym jest rogówka oka? Gdzie się znajduje?

Rogówka w oku to przezroczysta, wypukła warstwa, która znajduje się w jego przedniej części – czyli nad źrenicą i tęczówką. Gra bardzo ważną rolę w procesie widzenia, ponieważ załamuje promienie świetlne wpadające do oka w taki sposób, aby były one odpowiednio zogniskowane na siatkówce. Koniecznie przeczytaj inny z naszych artykułów, w którym szczegółowo opisujemy budowę oka oraz poszczególne części, z których składa się narząd wzroku.

Rogówka oka – funkcje i budowa

Rogówka oka to cienka struktura. W swojej centralnej części wynosi około 0,6 mm, zaś na obrzeżach – około 0,55 mm. Pomimo małej grubości rogówki, składa się ona aż z sześciu warstw. Są to kolejno:

1. Nabłonek przedni – Najbardziej zewnętrzna warstwa rogówki o gładkiej powierzchni nawilżanej przez łzy. Aby zapewnić idealną przezroczystość rogówki, warstwa ta jest pozbawiona naczyń krwionośnych – zamiast tego pobiera ona tlen z powietrza oraz składniki odżywcze z łez. Do tego nabłonek przedni rogówki jest silnie unerwiony, oraz posiada zdolność do szybkiej regeneracji.

2. Blaszka graniczna przednia (błona Bowmana) – sztywna warstwa skondensowanych i nieregularnie ułożonych włókien kolagenu, która umożliwia rogówce utrzymanie jej kształtu.

3. Istota właściwa – najgrubsza warstwa, składająca się głównie z wody i kolagenu. Zapewnia ona wytrzymałość strukturalną, elastyczność i przejrzystość rogówki.

4. Warstwa Duy – „najnowsza” warstwa rogówki, która została odkryta dopiero w ostatnich latach przez brytyjskiego lekarza Harmindera Dua. Ma zaledwie 0,15 mm grubości, jednak jest bardzo wytrzymała i odporna na wysokie ciśnienie.

5. Blaszka graniczna tylna (błona Descemeta) – cienka, ale wytrzymała warstwa kolagenu, który służy jako bariera ochronna między istotą właściwą a nabłonkiem tylnym.

6. Nabłonek tylny – najbardziej wewnętrzna warstwa rogówki. Składa się z komórek ułożonych na kształt plastra miodu, a jej zadaniem jest wchłanianie wody z innych warstw rogówki, aby zapewnić jej idealną przejrzystość.

Rogówka oka – choroby, które występują najczęściej

Rogówka oka to skomplikowany system wytrzymałych oraz idealnie współgrających ze sobą części – jednak pomimo to, jest ona narażona na uszkodzenia i choroby. Wiedza na ich temat pomoże Ci skuteczniej dbać o narząd wzroku, dlatego czytaj dalej. Oto najczęstsze choroby, na które narażona jest rogówka w oku.

Rogówka oka – uszkodzenie mechaniczne

Rogówka to najbardziej zewnętrzna i wypukła warstwa oka, przez co jest ona narażona na wszelkiego rodzaju urazy. Do tego zawiera wiele zakończeń nerwowych, co sprawia, że podrażniona rogówka oka bardzo boli. Najczęstsze urazy to niegroźne zadrapania, np. przez ciało obce w oku czy przez niewłaściwe korzystanie ze szkieł kontaktowych. Tutaj dowiesz się, jak powinno wyglądać poprawne zakładanie i zdejmowanie soczewek.

Z jakimi symptomami wiąże się uszkodzona rogówka oka? Objawy obejmują m.in. silny ból, zaczerwienienie, łzawienie i uczucie piasku pod powieką. Czy rogówka oka się regeneruje? Tak – drobne urazy zwykle goją się w ciągu nawet kilku dni z odpowiednią opieką. W przypadku poważniejszych urazów rogówki niezbędne jest jednak udanie się na ostry dyżur okulistyczny – głębsze uszkodzenia mogą zaburzyć bowiem sposób, w jaki rogówka przepuszcza i załamuje światło, tym samym pogarszając widzenie.

Rogówka oka – zapalenie rogówki

Kolejnym częstym schorzeniem jest zapalenie rogówki – to infekcja, która rozwija się, gdy do oka wnikną drobnoustroje chorobotwórcze. Może być ona spowodowana przez bakterie, wirusy czy grzyby. Choroba ta objawia się m.in. jako ból oczu, światłowstręt oraz intensywne zaczerwienienie. W tym przypadku niezbędne jest leczenie pod okiem lekarza, dlatego nigdy nie bagatelizuj objawów związanych z zapaleniem rogówki.

Stożek rogówki

Jeżeli chodzi o niezapalne choroby rogówki – stożek rogówki jest najpowszechniejszą z nich. Rogówka staje się wówczas nadzwyczaj cienka oraz uwypuklona, co zaburza sposób załamywania przez nią światła oraz zaburza widzenie. Stożek rogówki występuje z częstotliwością 1 na 2 tys. osób i nie stwierdzono dokładnej przyczyny jego powstawania. Zauważono jednak związek pomiędzy tą chorobą a alergiami sezonowymi – częste i silne pocieranie oczu może bowiem uszkadzać włókna kolagenu rogówki, tym samym prowadząc do zaburzenia jej kształtu.

Leczenie stożka rogówki jest możliwe poprzez specjalne zabiegi oraz użytkowanie precyzyjnie dopasowanych do oka soczewek kontaktowych twardych. Ich wysoka sztywność pomaga formować rogówkę, tym samym niwelując jej uwypuklenie. W naszym sklepie znajdziesz najwyższej jakości produkty do pielęgnacji soczewek twardych, które umożliwią Ci bezpieczne i skuteczne leczenie stożka rogówki.

Bibliografia:

Georgiana Camburu, Mihail Zemba, Călin Petru Tătaru, Victor Lorin Purcărea, The measurement of Central Corneal Thickness, 2023

Mittanamalli S. Sridhar, Anatomy of cornea and ocular surface, 2018

National Eye Institute, Corneal Conditions, 2024