Neowaskularyzacja – przyczyny i leczenie
Neowaskularyzacja rogówki jest poważnym zaburzeniem, które może znacząco pogarszać funkcjonowanie wzroku. Mechanizm powstawania tej nieprawidłowości może mieć istotny związek z dopasowaniem soczewek kontaktowych. Sprawdź jakie są przyczyny neowaskularyzacji rogówki i w jaki sposób zmniejszyć jej ryzyko.
W tym artykule wyjaśniamy:
- Na czym polega neowaskularyzacja rogówki?
- Jakie są przyczyny neowaskularyzacji rogówki?
- Objawy neowaskularyzacji rogówki
- Diagnostyka neowaskularyzacji rogówki
- Leczenie neowaskularyzacji rogówki
- Zapobieganie neowaskularyzacji
Na czym polega neowaskularyzacja rogówki?
Neowaskularyzacja rogówki to dość rzadkie schorzenie okulistyczne, które polega na tworzeniu się naczyń krwionośnych w rogówce. Jest to stan patologiczny, ponieważ prawidłowo zbudowana gałka oczna w tej części jest strukturalnie pozbawiona naczyń krwionośnych, nie ma też naczyń limfatycznych. Jedną z najważniejszych funkcji rogówki jest skupianie światła na siatkówce. Dlatego brak unaczynienia tej warstwy oka zapewnia najlepszą transparentność.
Jakie są przyczyny neowaskularyzacji rogówki?
Neowaskularyzacja rogówki jest to proces, który w szczegółowym ujęciu polega na tworzeniu się i wrastaniu naczyń krwionośnych od rąbka rogówki ku jej centrum. Zjawisko to powstaje jako reakcja organizmu na różne czynniki.
Do najczęstszych przyczyn neowaskularyzacji rogówki należą:
- dystrofia Fuchsa
- niedotlenienie (hipoksja, czyli deficyt tlenu w rogówce)
- stany zapalne oka – niektóre schorzenia, takie jak zapalenie rogówki (keratitis)
- infekcje wirusowe, bakteryjne lub grzybicze
- choroby autoimmunologiczne, takie jak zespół Sjögrena lub toczeń
- urazy mechaniczne i inne uszkodzenia rogówki
- powikłania powstające w wyniku błędów i zaniedbań podczas noszenia soczewek kontaktowych (ma to bezpośredni związek ze wspomnianym już niedotlenieniem rogówki).
Neowaskularyzacja jest także jednym z powikłań, które mogą wystąpić po przeszczepieniu rogówki.
Mechanizm neowaskularyzacji
Proces neowaskularyzacji jest złożony i angażuje wiele czynników, w tym czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF), który odgrywa kluczową rolę w stymulowaniu tworzenia nowych naczyń krwionośnych.
Jeśli rogówka otrzymuje właściwą ilość tlenu, to metabolizuje substancje odżywcze w drodze glikolizy, otrzymując z nich energię. Jeśli tlenu jest zbyt mało, uboczny produkt przemiany materii w postaci kwasu mlekowego, zaczyna się gromadzić w części gałki ocznej nazwanej istotą właściwą. Dochodzi w ten sposób do obrzęku rogówki. W odpowiedzi na niedotlenienie lub uszkodzenie, komórki rogówki i okoliczne tkanki wydzielają te czynniki, które odpowiadają za wzrost naczyń.
Objawy neowaskularyzacji rogówki
Najistotniejszym objawem neowaskularyzacji rogówki jest utrata przejrzystości rogówki. Pogorszenie przezierności zewnętrznej warstwy oka, wywołanej przez nowo powstałe naczynia krwionośne, zakłóca jej optyczne funkcje, prowadząc do pogorszenia widzenia.
Stan zapalny, który występuje równolegle z procesem neowaskularyzacji, objawia się bólem i dyskomfortem.
U pacjentów po przeszczepieniu rogówki, neowaskularyzacja zwiększa ryzyko odrzutu.
Diagnostyka neowaskularyzacji rogówki
Do diagnostyki neowaskularyzacji rogówki wykorzystuje się badanie w lampie szczelinowej, dzięki któremu lekarz może sprawdzić:
- głębokość naczyń
- zabarwienie rozgałęzienia naczyniowe
- wysięki lipidowe
- obrzęk rogówki
Angiografia rogówkowa pozwala na bardziej szczegółową ocenę stanu przedniego odcinka oka.
Kolejnym badaniem, które jest wykorzystywane w diagnostyce neowaskularyzacji rogówki, jest mikroskopia konfokalna. Bardzo ważne okazuje się określenie jak „młode lub stare” są naczynia krwionośne w rogówce. Jeśli powstały nie dawniej niż przed sześcioma miesiącami, to wykazują silniejszą tendencję do przeciekania, niż naczynia starsze. Jest to istotne w doborze odpowiedniej metody leczenia.
Leczenie neowaskularyzacji rogówki
W leczeniu neowaskularyzacji rogówki (zachowawczym lub chirurgicznym) może być wykorzystanych kilka metod. Wiele zależy od usytuowania naczyń i ewentualnej obecności przecieków. Jak we wszystkich obszarach ludzkiego zdrowia, także i tutaj – szybkie wykrycie nieprawidłowości zwiększa możliwości i skuteczność leczenia.
> Krople do oczu - kortykosteroidy i leki przeciwzapalne mogą pomóc w redukcji stanów zapalnych i ograniczeniu wzrostu nowych naczyń. Dzięki lekom steroidowym możliwe jest zatrzymanie proliferacji naczyń. Im bardziej zaawansowane zmiany, tym skuteczność leków jest niższa.
> Niesteroidowe leki przeciwzapalne są stosowane w późniejszych stadiach choroby, jednak ich specyfika nie pozwala na długotrwałą terapię.
> Pozytywne wyniki leczenia neowaskularyzacji dają inhibitory VEGF - leki blokujące czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego.
> Leczenie neowaskularyzacji rogówki w niektórych przypadkach wymaga zabiegów chirurgicznych, takich jak laseroterapia, w celu usunięcia nowych naczyń.
Zapobieganie neowaskularyzacji
Dla zapobiegania neowaskularyzacji bardzo ważna jest świadomość czynników ryzyka oraz konsultacja z lekarzem w przypadku niepokojących objawów. Każdy przypadek urazu oka powinien być zbadany przez okulistę. Nie należy lekceważyć stanów zapalnych, ponieważ ich rozwój może skutkować tak poważnymi konsekwencjami jak neowaskularyzacja rogówki.
Osoby, które noszą soczewki kontaktowe, powinny zawsze pamiętać jak ważna jest prawidłowa higiena oka oraz stosowanie się do zaleceń producenta.
Jak wspomnieliśmy na początku artykułu – to, co stanowi najistotniejsze ryzyko patologicznych zmian, jest niedotlenienie rogówki. Warto więc znać pojęcie tlenoprzepuszczalności soczewek kontaktowych.
Nowoczesne, dobrej jakości soczewki kontaktowe zapewniają dostęp tlenu na doskonałym poziomie. Jednak kluczową kwestią w ochronie narządu wzroku, jest noszenie soczewek według wskazań.
|
>> Sprawdź najnowszy ranking soczewek najlepiej przepuszczających tlen |
W doborze najbardziej optymalnej metody korekcji wad wzroku pomoże Ci okulista lub optometrysta. Profesjonalne badanie wzroku pozwoli ustalić parametry Twojego oka i na tej podstawie specjalista doradzi Ci jaki rodzaj soczewek będzie dla Ciebie odpowiedni.
Korzystanie z soczewek kontaktowych jest w pełni bezpieczne i komfortowe, pod warunkiem użytkowania zgodnie z zaleceniami.
>> Nosząc soczewki w trybie dziennym, należy pamiętać o ich ściąganiu przed snem. Zamknięte powieki sprawiają, że metabolizm tlenu jest nieco inny.
>> Nie należy nosić soczewek kontaktowych dłużej, niż określa to producent.
Dlatego świadomie wybieraj odpowiednie sposoby korekcji wad wzroku. Szeroka oferta pozwala na idealne dopasowanie produktów od Twoich potrzeb. W naszym sklepie znajdziesz najwyższej jakości:
Bibliografia:
- N. Spiteri, V. Romano, M. Brunner, B. Steger, S. Kaye, The Management of Corneal Neovascularisation – Update on New Clinical Data and Recommendations of Treatment [w:] European Ophthalmic Review, 2016;10(2):86–93 (dostęp: 28.05.2024).
- L. Drzyzga, D. Śpiewak, M. Dorecka, D. Wyględowska-Promieńska, Available Therapeutic Options for Corneal Neovascularization: A Review [w:] International Journal of Molecular Sciences 2024 May 17;25(10):5479 (dostęp: 28.05.2024).
- S. Feizi, A. Azari, S. Safapour, Therapeutic approaches for corneal neovascularization [w:] Eye Vis (London) 2017 vol.4 (dostęp: 28.05.2024).
- Corneal Neovascularization [w:] sciencedirect.com (dostęp: 28.05.2024).
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
