Witrektomia – na czym polega zabieg?

Witrektomia to nowoczesny zabieg mikrochirurgiczny. Polega na usunięciu z wnętrza gałki ocznej ciała szklistego. Procedura ta często ratuje wzrok w przypadku chorób siatkówki i patologii ciała szklistego. Jakie są wskazania do przeprowadzenia witrektomii? Czy ryzyko powikłań po zabiegu jest wysokie? Przedstawiamy wszystkie ważne informacje dla pacjentów

Spis treści

• Witrektomia – co to jest?
• Witrektomia oka - kiedy jest potrzebna?
• Witrektomia oka – jak przeprowadza się zabieg?
• Przygotowanie do witrektomii
• Jakie powikłania mogą wystąpić po witrektomii?
• Rekonwalescencja po witrektomii
  • Witrektomia a praca fizyczna
  • Witrektomia na NFZ
  • Witrektomia – cena zabiegu

Witrektomia – co to jest?

Witrektomia to operacja okulistyczna, której celem jest usunięcie z oka ciała szklistego. Takie postępowanie jest konieczne w różnych przypadkach. Ciało szkliste, czyli galaretowata masa wypełniająca gałkę oczną, może ulegać stanom patologicznym. Podczas witrektomii ciało szkliste zostaje usunięte i zastąpione innym wypełnieniem. W zależności od schorzenia, z jakim zmaga się pacjent, ciało szkliste może zostać zastąpione:

- gazem rozprężającym
- sterylnym płynem
- przefiltrowanym powietrzem
- silikonowym olejem

Witrektomia oka - kiedy jest potrzebna?

Witrektomia oka często jest interwencją chirurgiczną, która pozwala uratować pacjentowi wzrok. Metoda ta jest wykorzystywana między innymi w przypadkach retinopatii cukrzycowej i wylewu krwi do ciała szklistego. Wskazaniem do zabiegu jest odklejenie siatkówki, błony nasiatkówkowe i podsiatkówkowe. Witrektomię wykorzystuje się w leczeniu pacjentów z otworami w plamce i zmętnieniem ciała szklistego.

Witrektomia może być skuteczną metodą leczenia niektórych rodzajów nowotworów oka. Skierowanie na zabieg mogą otrzymać również pacjenci, u których zdiagnozowano zapalenie błony naczyniowej. Witrektomię wykorzystuje się w sytuacjach określonych powikłań po operacji zaćmy – gdy sztuczna soczewka uległa deformacji.

Zastąpienie ciała szklistego innym wypełnieniem pozwala utrzymać prawidłowe ciśnienie w oku, zamknąć szczeliny i przytrzymać we właściwym położeniu błony składające się na budowę oka. Efektem zabiegu jest poprawa ostrości widzenia oraz zatrzymanie bądź spowolnienie chorób oczu.

Witrektomia oka – jak przeprowadza się zabieg?

Witrektomia oka jest wykonywana w znieczuleniu miejscowym pod kontrolą anestezjologa. W zależności od stopnia uszkodzeń w ciele szklistym – zabieg trwa od 30 do 120 minut. Po znieczuleniu oka, lekarz wykonuje mikroskopijne nacięcia w twardówce. Poprzez otwór dostaje się do wnętrza gałki ocznej i specjalnym narzędziem usuwa zmienione chorobowo ciało szkliste i zwłóknienia z siatkówki. Może być tu zastosowana laseroterapia. Końcowym etapem zabiegu jest wypełnienie oka odpowiednią ilością substancji zastępczej. Nacięcia wykonane do witrektomii są zszywane lub zamykane bezszwowo.

Podczas witrektomii wykonuje się niekiedy usunięcie soczewki oka i wszczepienie soczewki sztucznej. Takie działanie jest podejmowane u pacjentów, u których występują objawy zaćmy. Witrektomia przyspiesza rozwój zmętnienia soczewki.

Jeżeli ciało szkliste zostało zastąpione cieczą lub powietrzem – w kolejnych tygodniach będzie następowało naturalne wchłonięcie. Silikonowy olej jest używany w trudnych i skomplikowanych przypadkach. Ten rodzaj substancji zastępczej musi być wymieniony po kilku miesiącach podczas kolejnej witrektomii.

Witrektomia jest zabiegiem mało inwazyjnym. Jeśli wszystko przebiega zgodnie z planem – pacjent tego samego dnia wraca do domu ze szczegółowymi wytycznymi dalszego postępowania oraz datą wizyty kontrolnej. Porównaj to z witreolizą laserową.

Przygotowanie do witrektomii

Przed wykonaniem witrektomii konieczne są inne badania okulistyczne. Zanim pacjent zostanie zakwalifikowany do zabiegu, musi zrobić:

- USG oka
- tonometrię
- badanie pola widzenia
- badanie ostrości wzroku
- badanie OCT

Jakie powikłania mogą wystąpić po witrektomii?

Ryzyko wystąpienia powikłań po witrektomii jest bardzo małe i wynosi około 5% przypadków. Możliwe są stany zapalne oka, keratopatia, krwotok do wnętrza gałki oraz zwiększenie się ciśnienia w oku. Komplikacje, z którymi może zmagać się pacjent po witrektomii, to nieszczelność ran pooperacyjnych, odwarstwienie siatkówki, postęp zaćmy. Istnieje też niebezpieczeństwo rozwoju jaskry oraz surowicze odłączenie błony naczyniowej.

Rekonwalescencja po witrektomii

Odzyskanie sprawności wzroku o witrektomii jest w dużej mierze sprawą indywidualną. Zależy to od stanu pacjenta przed operacją i uszkodzeń, które zdążyły powstać w wyniku chorób. Regeneracja po zabiegu jest stopniowa i trwa od kilku do kilkunastu miesięcy. Ogromnie ważne w tym czasie jest stosowanie się do zaleceń lekarza. Przez pewien okres należy stosować przeciwzapalne krople i lekarstwa obniżające ciśnienie w oku.

Sprawdź także >> irydotomia laserowa w leczeniu jaskry

Skorzystaj również z naszego poradnika i zobacz >> Jak zakraplać oczy

Rekonwalescencja po witrektomii wymaga restrykcyjnej higieny, aby zredukować ryzyko rozwoju infekcji. Przez dwa miesiące pacjent może mieć odczucia ciała obcego pod powieką. Dyskomfort dotyczy bolesności pooperacyjnej. Jeżeli do zabiegu zastosowano gaz – do czasu zagojenia się oka wykluczone są podróże samolotem (z powodu różnicy ciśnień).

Witrektomia a praca fizyczna

Ważnym elementem rekonwalescencji po witrektomii jest odpoczynek i brak wysiłku fizycznego. Pacjent po witrektomii nie powinien pracować fizycznie. Nie wolno uprawiać sportów, dźwigać i pochylać się. Należy za wszelką cenę unikać także dotykania oka. Pomocna jest specjalna osłonka, która uchroni przed przypadkowym kontaktem z okiem. Lekarze zalecają po zabiegu unikać wychodzenia z domu, by nie narażać się na zanieczyszczenia z powietrza.

Witrektomia na NFZ

Witrektomia jest zabiegiem refundowanym przez NFZ. Czas oczekiwania na zabieg w każdym mieście wygląda inaczej i zależy od placówki.

Witrektomia – cena zabiegu

Witrektomię można też przeprowadzić prywatnie. Zabieg ten oferuje większość klinik okulistycznych w kraju. Cena witrektomii mieści się w przedziale od 5.000 do 8.000 zł.
 
 

Bibliografia:

1. G.W. Aylward, Sutureless vitrectomy [w:] Ophtomalogica 2011; 225(2) (dostęp: 14.04.2023).
2. M. Muqit, M. Mehat, C. Bunce, J.Bainbridge, Early vitrectomy for exogenous endophthalmitis following surgery [w:] The Cochrane database of systematic review 2022 Nov. 18;11 (dostęp: 14.04.2023).
3. S.C. Wong, T.C. Lee, J.S. Heier, A.C. Ho, Endoscopic vitrectomy [w:] Current opinion in ophtomalogy 2014 May;25(3) (dostęp: 14.04.2023).
4. G.A. Vemulakonda, What Is Vitrectomy? American Academy of Ophtomalogy (dostęp: 14.04.2023).