Jakie są choroby widoczne w oczach?

W oczach człowieka można zobaczyć bardzo dużo emocji, ale widać w nich również niektóre choroby. Istnieje bogata gama chorób ogólnoustrojowych, których objawy manifestują się w obrębie oczu. Zrozumienie związków między występowaniem tych chorób a ich prezentacją w oku jest kluczowe dla skutecznej diagnozy i leczenia. Dowiedz się jakie schorzenia objawiają się w obrębie narządu wzroku!

Najważniejsze informacje:

• 1. Cukrzyca
• 2. Nadciśnienie tętnicze
• 3. Choroba Gravesa-Basedowa
• 4. Zespół Sjögrena
• 5. Żółtaczka
• 6. Reumatoidalne zapalenie stawów
• 7. Podwyższony cholesterol

1. Cukrzyca

Cukrzyca to powszechna choroba metaboliczna, której powikłaniem może być retinopatia cukrzycowa. Ta schorzenie charakteryzuje się uszkodzeniem naczyń krwionośnych siatkówki. Objawy retinopatii cukrzycowej obejmują zmiany w widzeniu, takie jak rozmycie obrazu, plamy w polu widzenia, a nawet, w zaawansowanych przypadkach, utratę wzroku. W obrębie oka widoczne są mikroskopijne krwotoki, tworzenie się nowych, patologicznych naczyń krwionośnych oraz przekrwienie siatkówki. Te zmiany są wyraźnie widoczne podczas badania dna oka i mogą prowadzić do poważnych komplikacji, dlatego ważna jest regularna ocena stanu oczu u pacjentów z cukrzycą.

2. Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze jest znaczącym zagrożeniem dla zdrowia oczu, prowadzącym do retinopatii nadciśnieniowej. W badaniu okulistycznym lekarz może zauważyć zwężenie i stwardnienie tętniczek, objawy ucisku tętniczo-żylnego oraz charakterystyczne wybroczyny i wysięki wynikające z gromadzenia się lipidów w siatkówce. W zaawansowanych przypadkach może dojść do obrzęku tarczy nerwu wzrokowego, co poważnie wpływa na ostrość widzenia. Pomimo braku objawów w początkowej fazie, okulista może wykryć nadciśnienie poprzez obserwację zmian w naczyniach siatkówki, takich jak stwardniałe tętniczki i zmieniona barwa naczyń. To ważne wskazanie dla pacjenta, aby skonsultował się z lekarzem w celu monitorowania ciśnienia krwi i ewentualnego leczenia.
 

3. Choroba Gravesa-Basedowa

Choroba Gravesa-Basedowa, częsta odmiana nadczynności tarczycy, niesie ze sobą istotne zagrożenie dla zdrowia oczu. W tej chorobie wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz włóknienie pozagałkowe mogą prowadzić do poważnych powikłań ocznych. Pacjenci często doświadczają bólu gałki ocznej, suchości, pogorszenia ostrości widzenia oraz ograniczonej ruchomości gałki ocznej. Wytrzeszcz oczu, charakterystyczny dla choroby Gravesa-Basedowa, wynika z obrzęku tkanek oczodołu. Objawy towarzyszące obejmują światłowstręt, pieczenie, łzawienie oraz uczucie ciała obcego pod powiekami. Badania okulistyczne są kluczowe dla diagnozy, a obecność wytrzeszczu oczu może sygnalizować pilną potrzebę oceny nadczynności tarczycy. Wczesne rozpoznanie i skoordynowane leczenie są niezwykle istotne w zapobieganiu potencjalnym powikłaniom ocznym tej choroby.

4. Zespół Sjögrena

Zespół Sjögrena, choroba autoimmunologiczna, wywiera wpływ na zdrowie oczu i jamy ustnej. Uszkodzenie gruczołów łzowych prowadzi do objawów suchego oka. W badaniu okulistycznym stwierdza się zmniejszoną produkcję łez, co prowadzi do podrażnień i dyskomfortu oka. Mikroskopowe obrazy spojówki i rogówki mogą ujawnić charakterystyczne zmiany, takie jak punktowe urazy na powierzchni oka. Długotrwałe niedobory nawilżenia oka mogą prowadzić do poważniejszych powikłań, włącznie z uszkodzeniem rogówki i infekcjami oczu. Pacjenci z zespołem Sjögrena wymagają regularnej opieki okulistycznej, stosowania kropli do oczu, aby złagodzić objawy i zapobiec powikłaniom. Wczesne rozpoznanie i zarządzanie objawami są kluczowe dla poprawy jakości życia pacjentów z tym schorzeniem.
 

5. Żółtaczka

Zażółcenie twardówki oka jest istotnym wskaźnikiem problemów zdrowotnych, zwłaszcza związanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem wątroby i rozwojem żółtaczki. Wynika to z podwyższonego poziomu bilirubiny we krwi, końcowego produktu przemiany hemoglobiny. Wirusowe zapalenie wątroby, uszkodzenia spowodowane lekami lub nadmiernym spożyciem alkoholu są częstymi przyczynami tego objawu. Przykładem jest również zespół Gilberta, choroba metaboliczna, która powoduje gromadzenie się bilirubiny z powodu mutacji genetycznej. Dorośli z zespołem Gilberta doświadczają okresowego zażółcenia skóry i gałek ocznych, zwłaszcza po spożyciu alkoholu czy w okresach stresu. W przypadku żółtego zabarwienia twardówek konieczna jest konsultacja lekarza, który przeprowadzi badania krwi i zleci dodatkowe testy. Wczesna diagnoza jest kluczowa dla skutecznego postępowania w przypadku problemów związanych z funkcją wątroby.

6. Reumatoidalne zapalenie stawów

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to choroba autoimmunologiczna, która może objawiać się zmianami w narządzie wzroku. Niektórzy pacjenci nie zdają sobie sprawy, że schorzenia stawów mogą być powiązane z dolegliwościami ocznymi. Objawy mogą obejmować ból, zaczerwienienie, dyskomfort oraz zaburzenia widzenia. Wśród najczęstszych dolegliwości związanych z narządem wzroku w przebiegu chorób reumatycznych wymienia się zespół suchego oka. Ból i zaczerwienienie oka mogą wskazywać na zapalenie nadtwardówki lub twardówki, które wymagają kompleksowego leczenia. Choroby rogówki mogą prowadzić do poważnych powikłań, takich jak perforacja rogówki. Leki stosowane w leczeniu chorób reumatycznych mogą również wywoływać zmiany w narządzie wzroku, dlatego ważne jest regularne monitorowanie stanu oczu przez okulistę. W przypadku wystąpienia dolegliwości ocznych pacjenci powinni jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, aby wdrożyć odpowiednie leczenie i zapobiec powikłaniom. Współpraca między lekarzami reumatologiem a okulistą jest kluczowa dla skutecznego zarządzania objawami ocznymi u pacjentów z RZS.
 

7. Podwyższony cholesterol

Kępki żółte, drobne grudki na powiekach, mogą sygnalizować podwyższony poziom cholesterolu we krwi. Choć zazwyczaj nie wpływają na wzrok, są istotnym wskaźnikiem problemów metabolicznych lub zaburzeń lipidowych. Często spotykane u osób starszych, mogą także pojawić się u młodszych pacjentów. Powstawaniu kępek żółtych sprzyja zwiększony cholesterol całkowity, LDL i trójglicerydy oraz obniżony HDL. Ich usunięcie wymaga interwencji chirurgicznej. Konieczne są także zmiany w diecie, stylu życia i leczenie farmakologiczne. Badanie okulistyczne może wykryć również nieprawidłowości lipidowe, manifestujące się żółtymi plamkami w naczyniach siatkówki. Pierwszym objawem może być natomiast biały lub niebieski pierścień wokół rogówki, spowodowany odkładaniem się w tym miejscu lipidów. Konsultacja lekarska i badania krwi pomogą ocenić poziom cholesterolu i podjąć odpowiednie środki profilaktyczne lub terapeutyczne. Regularne monitorowanie poziomu cholesterolu jest kluczowe dla zdrowia serca i ogólnego stanu zdrowia.

Współpraca okulistów i optometrystów z innymi specjalistami, takimi jak reumatolodzy, nefrolodzy czy endokrynolodzy, jest kluczowa dla kompleksowej opieki nad pacjentami z chorobami podstawowymi. Regularne kontrole i leczenie tych chorób zapewniają utrzymanie dobrego stanu narządu wzroku. Dzięki współpracy między specjalistami możliwe jest wczesne wykrycie zmian, monitorowanie postępów chorób oraz wdrożenie odpowiednich interwencji terapeutycznych. To podejście pozwala na zapobieganie powikłaniom ocznym i utrzymanie zdrowia wzroku. Zintegrowana opieka medyczna gwarantuje kompleksowe podejście do zdrowia pacjenta, co przyczynia się do poprawy jakości życia i ograniczenia ryzyka utraty wzroku związanej z chorobami podstawowymi.

Bibliografia:

1. https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/surprising-health-conditions-eye-exam-detects 
2. https://bergenoptometry.com/can-eye-test-detect-other-health-problems/ 
3. https://www.wheelingeyecare.com/7-serious-health-issues-an-eye-exam-can-detect/ 
4. https://www.optometrists.org/general-practice-optometry/guide-to-eye-exams/eye-exams/what-is-iridology/iridology-claims-to-detect-10-conditions/ 
5. https://www.allaboutvision.com/eye-exam/overall-health/