Badanie ERG w okulistyce
Badanie ERG służy do oceny funkcji siatkówki poprzez rejestrowanie jej odpowiedzi na bodźce świetlne. Ta metoda diagnostyczna jest bezbolesna i pozwala na rozpoznanie wielu nieprawidłowości. Jaki jest przebieg badania ERG i co warto wiedzieć o nim wcześniej? Sprawdź z nami!
Najważniejsze informacje o badaniu ERG:
- Czym jest badanie ERG?
- Rodzaje badania ERG
- Badanie ERG - wskazania
- Jak wygląda badanie ERG?
- Badanie ERG – cena
- Badanie ERG - jak się przygotować?
Czym jest badanie ERG?
Badanie ERG, a dokładniej elektroretinografia, to badanie oczu, które sprawdza reakcje siatkówki – światłoczułej sfery gałki ocznej. Jest to obiektywna metoda oceny aktywności elektrycznej fotoreceptorów, czyli czopków, pręcików i komórek dwubiegunowych. Badania ERG są przedstawiane w postaci elektroretinogramu – wykresu, z którego okulista odczytuje wyniki.
Rodzaje badania ERG
Istnieje kilka rodzajów badania ERG:
- badanie ERG błyskowe (flash electroretinogram);
- ERG fotopowe negatywne (PhNR);
- ERG typu pattern – wywołana wzorcem;
- ERG wieloogniskowe (multifocal ERG).
Badania pacjentów z różnymi problemami obejmują zwykle kompleksową diagnostykę, do której należy również badanie VEP (wzrokowe potencjały wywołane - visual evoked potentials).
Badanie ERG - wskazania
Wskazania do przeprowadzenia elektroretinografii (ERG) obejmują szeroki zakres schorzeń i objawów związanych z działaniem siatkówki. Badanie to jest zalecane w następujących przypadkach:
1. Diagnostyka chorób dziedzicznych siatkówki
ERG jest kluczowym badaniem dla identyfikacji schorzeń siatkówki, takich jak:
- choroba Besta;
- wrodzona ślepota Lebera (LCA) – ciężkie, dziedziczne zaburzenie prowadzące do ślepoty od urodzenia;
- retinopatia barwnikowa – polegająca na postępującej degeneracji pręcików i czopków, prowadząca do stopniowej utraty ostrości wzroku;
- choroba Stargardta – wrodzona dystrofia plamki, powodująca pogorszenie widzenia centralnego;
- achromatopsja – zaburzenia widzenia barwnego spowodowane dysfunkcją czopków.
2. Zaburzenia widzenia i adaptacji do ciemności
Wskazaniem do badania ERG są wszelkiego rodzaju sygnały dotyczące pogorszenia widzenia w nocy. Problemy z dostosowaniem się zdolności widzenia przy zmianie intensywności oświetlenia często bywają spowodowane tzw. ślepotą zmierzchową.
3. Podejrzenie retinopatii cukrzycowej lub innych rodzajów retinopatii
Ocena funkcji siatkówki jest bardzo potrzebna u pacjentów z cukrzycą. Choroba metaboliczna prowadzi do patologicznych zmian w strukturach gałki ocznej, dlatego ważne jest wczesne wykrycie nieprawidłowości i wdrożenie leczenia. Badanie ERG obejmuje również diagnostykę retinopatii wcześniaczej, która występuje u dzieci urodzonych przed terminem.
4. Monitorowanie toksycznego wpływu leków na siatkówkę
Badanie ERG służy do kontrolowania stanu wzroku u pacjentów długotrwale przyjmujących niektóre leki. Pomagające w pewnych jednostkach chorobowych farmaceutyki, mają też skutki uboczne, dlatego konieczne jest systematyczne sprawdzanie funkcji siatkówki u osób:
- stosujących lek przeciwgruźliczy etambutol;
- w terapii raka piersi;
- przyjmujących chlorochinę i hydroksychlorochinę (stosowane w reumatoidalnym zapaleniu stawów i toczniu rumieniowatym).
5. Ocena uszkodzenia siatkówki po urazach
Badanie ERG służy rozpoznawania potencjalnych uszkodzeń, takich jak odwarstwienie siatkówki, które mogą być konsekwencją urazów gałki ocznej lub okolic oka.
6. Choroby neurodegeneracyjne i inne schorzenia układu nerwowego
Podejrzenie stwardnienia rozsianego jest podstawą do wykonania badania ERG. Wczesne objawy tego schorzenia mogą obejmować uszkodzenie siatkówki. Dotyczy to czasami również choroby Alzheimera i Parkinsona.
Badanie ERG jest wykonywane u osób z rozpoznanym:
- nowotworem oka
- tętniakiem
- orbitopatią tarczycową
7. Niejasne wyniki innych badań okulistycznych
Badanie ERG jest wykonywane, gdy inne metody diagnostyczne (np. OCT, angiografia fluoresceinowa) nie dają jednoznacznych wyników w diagnostyce schorzeń siatkówki.
Jak wygląda badanie ERG?
Badanie ERG jest całkowicie bezbolesne i nieodczuwalne dla pacjenta, ponieważ wykonuje się je po znieczuleniu oczu kroplami. W niektórych rodzajach badań stosuje się uprzednio krople rozszerzające źrenice. Następnie na powierzchnię oka lub do worka spojówkowego zakładana jest elektroda rejestrująca, a elektroda referencyjna umieszczana jest na skórze w okolicy oka lub na głowie. Niekiedy lekarz zakłada dodatkowo na płatek jednego ucha pacjenta plastikowy klips.
Osoba poddana badaniu ERG patrzy na serię błysków świetlnych o różnym natężeniu i częstotliwości, a aparatura rejestruje elektryczne odpowiedzi siatkówki na te bodźce. Na tej podstawie generowany jest wykres odzwierciedlający funkcje siatkówki.
W zależności od rodzaju badania ERG – całość trwa około 10-15 minut. Przy badaniu błyskowym pacjent przebywa wcześniej przez 20 minut w zaciemnionym pomieszczeniu, co pozwala na ocenę zdolności adaptacji wzroku.
Badanie ERG – cena
Koszt badania ERG mieści się sporych widełkach – w zależności od miasta, placówki i rodzaju badania. W największych polskich ośrodkach miejskich cena badania ERG wynosi od 300 do 700 zł.
|
Sprawdź jakie możesz zrobić badania u okulisty na NFZ
|
Badanie ERG - jak się przygotować?
W dniu, w którym ma być wykonywane badanie ERG zaleca się umycie głowy i włosów. Nie wolno jest używać kosmetyków takich jak odżywki, żel do włosów, pianka itp. Substancje te mogłyby wpłynąć na przekaz sygnałów z elektrod. Nie należy również nakładać na twarz żadnych kosmetyków do makijażu (podkłady, pudry, bronzery itp.).
Dla lekarza przeprowadzającego elektroretinografię ważne są wyniki dotychczasowych badań, dlatego należy wziąć ze sobą wyniki wcześniejszych diagnostyk (np. OCT i angiografii). Jeśli badanie ERG wymaga rozszerzenia źrenic – pamiętaj, że przez kilka godzin ostrość wzroku będzie osłabiona i prawdopodobna jest nadwrażliwość na światło. Nie wolno wtedy prowadzić samochodu, więc zorganizuj sobie transport do domu oraz zabierz z sobą okulary przeciwsłoneczne, które złagodzą światłowstręt.
Bibliografia:
- W. Lubiński, O. Palacz, D. Karczewicz, Electrophysiological tests in early and differential diagnosis of some hereditary retinal and optic nerve diseases [w:] Klinika Oczna 2006; 108(1-3)
- H. Atilla, O. Tekeli, K. Ornek, F. Batioglu, A. H. Elhan, T. Eryilmaz, Pattern electroretinography and visual evoked potentials in optic nerve diseases [w:] Journal of Clinical Neuroscience 2006 Jan;13(1)
- V. Parisi, S. Miglior, G. Manni, M. Centofanti, M. Bucci, Clinical ability of pattern electroretinograms and visual evoked potentials in detecting visual dysfunction in ocular hypertension and glaucoma [w:] Ophthalmology 2006 Feb;113(2)
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
