Hipoplazja nerwu wzrokowego – przyczyny, objawy, leczenie
Hipoplazja nerwu wzrokowego to choroba, której częstotliwość występowania znacznie wzrosła w ostatnich czterdziestu latach. Może ona spowodować całkowitą utratę zdolności widzenia lub osłabienie wzroku w różnym stopniu. Jakie są przyczyny hipoplazji nerwu wzrokowego i czy istnieją szanse leczenia? Dowiesz się z naszego artykułu.
Spis treści:
- Czym jest hipoplazja nerwu wzrokowego?
- Hipoplazja nerwu wzrokowego – objawy
- Jakie są przyczyny hipoplazji nerwu wzrokowego?
- Diagnostyka i leczenie hipoplazji nerwu wzrokowego
Czym jest hipoplazja nerwu wzrokowego?
Hipoplazja oznacza w medycynie wadliwe lub słabe uformowanie się jakiejś części lub struktury. Hipoplazja nerwu wzrokowego oznacza niepełne wykształcenie się tkanki, którą budują aksony. Aby nerw wzrokowy prawidłowo przekazywał sygnały z oka do mózgu, musi mieć optymalną objętość. Sprawdź więcej o budowie oka człowieka.
U osób dotkniętych hipoplazją nerwu wzrokowego stwierdza się zbyt małą ilość włókien nerwowych. Im jest ich mniej, tym większe występuje upośledzenie funkcji wzroku. W literaturze fachowej opisującej to zjawisko, spotkamy się ze skrótem ONH (optic nerve hypoplasia). Schorzenie zaliczamy do wrodzonych neurologicznych zaburzeń widzenia.
Hipoplazja nerwu wzrokowego – objawy
Objawy hipoplazji nerwu wzrokowego u większości pacjentów występują zarówno w prawym, jak i lewym oku. Jednostronna wada także jest możliwa, choć rzadziej notowana, a stopień upośledzenia funkcji widzenia jest analogiczny do ubytku masy włókien nerwowych. Jeżeli tkanki nerwu wzrokowego nie ukształtowały się, wówczas określamy to terminem aplazja.
W badaniu dna oka u osób z hipoplazją nerwu wzrokowego, widoczna jest nieprawidłowa barwa i rozmiar tarczy nerwu wzrokowego (porównaj z obrzękiem tarczy nerwu wzrokowego). Objawem hipoplazji nerwu wzrokowego w jednym oku jest zez. U pacjentów ze schorzeniem obuocznym występują objawy oczopląsu. Pozostałe problemy obejmują osłabienie ostrości widzenia i powszechnie znane wady wzroku.
Hipoplazja nerwu wzrokowego bywa częścią szerszego spektrum objawów w zespole de Morsiera, zaburzeń przysadki mózgowej i hormonalnych. Wada występuje czasem wraz z brakiem przegrody przezroczystej i agenezją ciała modzelowatego.
Jakie są przyczyny hipoplazji nerwu wzrokowego?
Hipoplazja nerwu wzrokowego jest wadą wrodzoną, która powstaje w trakcie ciąży. Lekarze zauważyli, że większe ryzyko hipoplazji nerwu wzrokowego dotyczy dziecka pierwszego. Im młodsza matka, tym wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia wady. Hipoplazja nerwu wzrokowego towarzyszy często schorzeniu określanym jako małoocze.
Jednak zasadnicze przyczyny hipoplazji nerwu wzrokowego są związane ze stanem zdrowia matki. Cukrzyca oraz anemia wpływają negatywnie na rozwój płodu. Szereg zaburzeń ma związek ze spożywaniem w trakcie ciąży alkoholu i narkotyków.
Do pozostałych przyczyn hipoplazji nerwu wzrokowego zalicza się:
- zakażenia wewnątrzmaciczne
- wcześniactwo (porównaj z retinopatią wcześniaczą)
- powikłania podczas ciąży
- zażywanie leków przeciwdepresyjnych i przeciwpadaczkowych
Diagnostyka i leczenie hipoplazji nerwu wzrokowego
Rozpoznanie hipoplazji nerwu wzrokowego jest możliwe już u noworodków. Istnieją metody sprawdzenia prawidłowości reakcji poprzez badanie wzroku dzieci i niemowląt. Funkcje nerwu wzrokowego są weryfikowane za pomocą:
- badania OCT
- perymetrii
- rezonansu magnetycznego
- badania VEP
Leczenie hipoplazji nerwu wzrokowego to nie tylko wszelkie metody wsparcia, takie jak korekcja wad wzroku za pomocą soczewek kontaktowych lub okularów. Lekarze wykorzystują dostępne możliwości w zakresie współwystępujących zaburzeń, a więc hormonalna terapia zastępcza, leczenie zeza i oczopląsu również.
W leczeniu hipoplazji nerwu wzrokowego stosuje się terapię widzenia i wszelkie dostępne sposoby rehabilitacji, które poprawiają funkcje narządu wzroku. Od niedawna dostępne są także terapie leczenia hipoplazji nerwu wzrokowego z wykorzystaniem komórek macierzystych.
Szukasz soczewek kontaktowych?
Sprawdź nasze produkty:
Źródła:
- A. Ryabets-Lienhard, C. Stewart, M. Borchert, M. Geffner, The Optic Nerve Hypoplasia Spectrum: Review of the Literature and Clinical Guidelines [w:] Advances in Pediatrics 2016 Aug;63(1) (dostęp: 11.04.2025).
- K. L. Ah-See, J. Chan, Optic Nerve Hypoplasia [w:] American Academy of Ophthalmology Jun 01, 2021 (dostęp: 11.04.2025).
- S. Syed, S. Coveney, What is Optic Nerve Hypoplasia? [w:] News Medical 2023, Aug 8 (dostęp: 11.04.2025).
- J. Lestak, L. Prazakova, M. Fus, M. Kyncl, Optic Nerve Hypoplasia – Case Report [w:] International Medical Case Reports Journal 2024, Volume 2024:17 (dostęp: 11.04.2025).
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
