Jęczmień oka – przyczyny, objawy i leczenie

Zapewne doświadczyłeś kiedykolwiek lub chociażby słyszałeś o schorzeniu takim jak jęczmień. Jest to torbielowata infekcja bakteryjna, objawiająca się ropniem powstającym na brzegu powieki. Mimo że nie zagraża on poważnie widzeniu, jest niekomfortowy i pojawia się w najmniej oczekiwanym momencie. Jakie są przyczyny i objawy występowania jęczmienia? W jaki sposób można go leczyć? Odpowiemy na wszystkie nurtujące Cię pytania!

Czym jest jęczmień?

Jęczmień to torbielowata infekcja powieki w formie ropnia. Jest to bardzo powszechne schorzenie, które dotyka zarówno dorosłych, jak i dzieci. Najczęściej jednak pojawia się u osób z chorobami przewlekłymi, które skutkują obniżeniem odporności. Niestety u niektórych ma tendencję do nawracania. Pojawia się on w wyniku zainfekowania gruczołów znajdujących się na powiece. 

Jęczmień nie jest groźną zmianą oraz w większości przypadków nie powoduje zaburzeń widzenia, chyba że dojdzie do rozwoju dużego obrzęku. Najczęściej ustępuje samoistnie w przeciągu 1-3 tygodni. Może wystąpić zarówno na dolnej, jak i górnej powiece. 

Jęczmień – przyczyny 

Jęczmień jest ostrym zapaleniem powieki, powstałym na skutek stanu zapalnego brzegu powieki. Stan ten powstaje po wniknięciu do mieszka włosowego rzęs bakterii, najczęściej gronkowca złocistego. Na skutek tego dochodzi do dysfunkcji gruczołów poprzez zaczopowanie ich ujść. Pojawia się wtedy zakażenie, które objawia się ropniem. 

Do zakażenia dochodzi poprzez np. dotykanie powiek brudnymi rękoma. Wpływ na rozwój jęczmienia mają również źle dobrane kosmetyki do demakijażu, jak i niepoprawnie przeprowadzony jego proces. 
Inne przyczyny powstawania jęczmienia to m.in.:

• starszy wiek,
• nieleczona cukrzyca,
• długotrwały stres,
• niska odporność,
• jasna karnacja,
• źle skorygowana wada refrakcji,
• alergie oczne. 

Jęczmień – rodzaje

Jęczmień podzielić można na dwa rodzaje ze względu na jego lokalizację:

• jęczmień zewnętrzny – powstaje na skutek gronkowcowego zapalenia gruczołów łojowych Zeissa lub potowych gruczołów rzęskowych Molla. Obejmuje zatem mieszki włosowe rzęs i objawia się powstaniem ropnia na powiece. Jest to początkowo czerwona plamka, której po pewnym czasie towarzyszyć zaczyna obrzęk. Tworzy się również charakterystyczna grudka z żółtym czubkiem. Jęczmień zewnętrzny najczęściej utrzymuje się do kilku dni, następnie pęka i zasycha.
   
• Jęczmień wewnętrzny – dotyczy on wewnętrznej części powieki, przez co jest mniej widoczny, a mimo to bardziej bolesny. Powstaje na skutek gronkowcowego zapalenia gruczołów tarczkowych Meiboma. Po uniesieniu powieki można dostrzec go w formie żółtej grudki, która nie pęka, a samoistnie znika. 

Jęczmień – objawy 

Jęczmień przyjmuje postać grudki i lokalizuje się na powiece lub pod nią. Najczęściej towarzyszą mu dolegliwości bólowe, a także obrzęk i zaczerwienienie powieki. Pacjenci skarżą się również na uporczywe swędzenie, ból całego oka oraz uczucie ciała obcego w oku. Guzek zapalny, w zależności od rozmiarów może powodować także zaburzenia widzenia oraz nadmierne łzawienie. Najczęściej jednak objawy te ustępują samoistnie, a jęczmień znika w ciągu 1-3 tygodni. 

Gdy jednak podstawowym objawom towarzyszyć będzie gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, ropna wydzielina z oka lub bardzo znaczące i utrudniające funkcjonowanie zaburzenia widzenia, należy jak najszybciej udać się do okulisty. Przeprowadzi on szereg badań, postawi diagnozę oraz wykluczy inne schorzenia. 
 

Jęczmień – leczenie 

Jęczmień najczęściej nie wymaga leczenia farmakologicznego. Najczęściej znika samoistnie, chociaż proces ten można przyspieszyć. Jednym ze sposobów jest rozgrzewanie okolicy, w której znajduje się stan zapalny. Wysoka temperatura sprawia, że czopy wydzieliny rozpuszczają się i możliwe jest otwarcie zablokowanych ujść gruczołów. Warto zatem kilka razy dziennie przez około 15 minut stosować ciepłe okłady. Zmniejszą one znacznie stan zapalny oraz towarzyszące mu uczucie bólu. 

Kolejny skutecznym sposobem na zniwelowanie jęczmienia jest masaż brzegów powiek. Ułatwia on usunięcie zalegającej wydzieliny w guzku zapalnym. W tym wypadku istotna jest sama technika. Należy bowiem masować powiekę w kierunku ujścia gruczołów, czyli w stronę krawędzi powieki. Oznacza to, że górną powiekę masujemy z góry do dołu, natomiast dolną – od dołu do góry. 

Może okazać się, że wyżej wymienione sposoby są niewystarczające, a jęczmień pomimo upływu czasu nie znika. Wtedy należy udać się do okulisty, który zaleci specjalne krople lub maści do oka z antybiotykiem. Ograniczają one rozwój bakterii i zapobiegają ich dalszemu rozprzestrzenianiu się. 

Jęczmień zazwyczaj pęka sam, po czym zasycha. Może jednak przeobrazić się on w formę przewlekłą, czyli gradówkę. Wtedy leczenie wymagać może zabiegu chirurgicznego, polegającego na usunięciu zmiany. 
 

Jęczmień – jak mu zapobiec?

Istnieje kilka sposób na to by zapobiec lub ograniczyć ryzyko pojawieniu się jęczmienia. 

1. Pamiętaj o dokładnym demakijażu oczu, szczególnie przed położeniem się spać.
2. Staraj się nie dotykać oczu rękami, szczególnie gdy nie są one oczyszczone.
3. Dbaj o higienę brzegów powiek.
4. Nie nakładaj kosmetyków na linię wodną rzęs.
5. Przestrzegaj zasad higieny podczas zakładania oraz zdejmowania soczewek kontaktowych.
6. Zadbaj o dokładne czyszczenie oraz odpowiednie przechowywanie soczewek kontaktowych.
7. Nie korzystaj z przeterminowanych oraz pożyczonych kosmetyków do oczu.
8. Unikaj przebywania w zadymionych pomieszczeniach.
9. Zadbaj o odpowiedni poziom nawilżenia powietrza, w pomieszczeniach w których się znajdujesz.
10. Pamiętaj o mruganiu, szczególnie podczas pracy przy komputerze. 

Bibliografia:

1. https://www.pennmedicine.org/for-patients-and-visitors/patient-information/conditions-treated-a-to-z/stye
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sty/symptoms-causes/syc-20378017
3. https://www.nhs.uk/conditions/stye/