Badanie ciśnienia oka – na czym polega?
Aktualizacja: 23.03.2023
Badanie ciśnienia w oku, znane również jako tonometria, jest zabiegiem diagnostycznym wykonywanym rutynowo w gabinecie okulisty. Regularna kontrola ciśnienia wewnątrzgałkowego jest bowiem konieczna w profilaktyce jaskry – groźnej choroby oczu, która prowadzi do ślepoty. Czytaj dalej i dowiedz się, jak wygląda badanie ciśnienia w oku, czy boli i dlaczego jest potrzebne.
Spis treści:
Badanie ciśnienia w oku – po co je wykonywać?
Objawy wysokiego ciśnienia w gałce ocznej
Jak wygląda badanie ciśnienia oka?
Tonometria bezkontaktowa air puff
Badanie ciśnienia w oku – czy boli?
Ciśnienie gałki ocznej – normy
Badanie ciśnienia w oku – po co je wykonywać?
Jeśli zmagasz się z nieprzyjemnymi objawami, które znacznie obniżają Twój komfort widzenia – badanie ciśnienia oka jest jednym z pierwszych badań wykonywanych przez okulistę. Dzięki niemu możliwe jest bowiem rozpoznanie jaskry, której przyczyną jest chronicznie podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe.
Nasze oczy są wypełnione cieczą wodnistą, która odżywia oko transportując do jego komórek wszystkie najważniejsze substancje odżywcze. To właśnie ten płyn odpowiada również za transportowanie szkodliwych produktów przemiany materii z poszczególnych części oka.
Czasami może się zdarzyć, że odprowadzanie cieczy wodnistej z gałki ocznej jest zaburzone. Ciśnienie wówczas zwiększa się, a jeśli nie wróci do normy przez dłuższy czas – nerw wzrokowy znajdujący się wewnątrz oka zaczyna ulegać stopniowemu, nieodwracalnemu uszkodzeniu.
Badanie ciśnienia oka pozwala więc lekarzowi na rozpoznanie takiego stanu i wprowadzenie leczenia wystarczająco szybko – tak, aby całkowicie uniknąć uszkodzeń lub zatrzymać ich postęp.
Jak więc widzisz, tonometria jest niezwykle ważna w walce z jaskrą – wiodącą przyczyną ślepoty u osób starszych. Regularne sprawdzanie ciśnienia wewnątrzgałkowego w gabinecie okulisty pozwala na uniknięcie niszczycielskiego wpływu jaskry na komfort życia.
Wysokie ciśnienie w gałce ocznej – objawy
Okulista wykonuje powierzchowne badanie ciśnienia w oku w ramach każdej wizyty w gabinecie – tutaj dowiesz się, jak często badać wzrok. Jednak gdy pacjent skarży się na nietypowe i dokuczliwe objawy, konieczne może się okazać przeprowadzenie bardziej szczegółowego i precyzyjnego badania.
Oto objawy, które mogą świadczyć o wysokim ciśnieniu w oku:
- Osłabione widzenie
- Ból oczu
- Zaczerwienienie oczu
- Migrena oczna
- Widzenie tunelowe
Jeśli zaobserwowałeś u siebie któryś z tych symptomów – jak najszybciej udaj się na wizytę do okulisty. Jaskra jest bowiem chorobą, która może pozostać niezauważona przez długi czas, a uszkodzenia wywołane przez nią są nieodwracalne. Dlatego też im szybsza Twoja reakcja, tym większa szansa na zachowanie dobrego widzenia.
Bardzo często pacjent, który został skierowany na badanie ciśnienia w oku, musi wykonać również pachymetrię, czyli badanie grubości rogówki. Tutaj dowiesz się więcej na temat tego zabiegu.
Jak wygląda badanie ciśnienia oka?
Badanie ciśnienia oka może zostać przeprowadzone na kilka sposobów. Oto trzy najpopularniejsze metody, z których korzystają okuliści:
Tonometria bezkontaktowa air puff
Ten sposób na pomiar ciśnienia gałki ocznej jest znany każdemu, kto chociaż raz w życiu zbadał swój wzrok u okulisty lub optometrysty. Jest bowiem nieodłączną częścią każdego badania ostrości widzenia – to szybka i łatwa procedura, która pozwala na pobieżne sprawdzenie stanu zdrowia oczu.
Jak wygląda badanie ciśnienia oka przy użyciu metody air puff? Jej nazwa pochodzi z języka angielskiego i oznacza „podmuch powietrza”, co samo w sobie zdradza przebieg tego rodzaju tonometrii.
Pacjent opiera podbródek i czoło na podpórkach, które znajdują się w lampie szczelinowej – czyli aparaturze używanej przez specjalistę. Gdy pozycja jest już stabilna, następuje szybki podmuch sprężonego powietrza prosto w rogówkę. Ciśnienie cieczy szklistej jest obliczane przez komputer, bazując na stopniu ugięcia oka przez siłę podmuchu.
Tonometria aplanacyjna
Badania ciśnienia oka aplanacyjne, znane również jako tonometria Goldmana, jest najbardziej precyzyjną i najczęściej używaną metodą w przypadku pacjentów z podejrzeniem jaskry. Również i ona odbywa się w lampie szczelinowej – jednak zamiast podmuchu powietrza, korzysta się przy niej z narzędzia zwanego tonometrem.
Aparat do mierzenia ciśnienia oka wchodzi w bezpośredni kontakt z okiem, dlatego też przed zabiegiem lekarz zakrapla oczy płynem znieczulającym. Po umieszczeniu głowy w lampie szczelinowej, okulista zbliża do oka tonometr i delikatnie naciska nim na rogówkę. Ciśnienie płynu wewnątrzgałkowego jest obliczane przez urządzenie, proporcjonalnie do zniekształcenia oka pod siłą nacisku tonometru.
Tonometria impresyjna
Ta metoda pomiaru ciśnienia gałki ocznej, inaczej zwana tonometrią Schiotza, jest mniej popularna od tonometrii aplanacyjnej – lecz tak samo precyzyjna. Ten sposób korzysta ze specjalnego tonometru Schiotza. Ciśnienie wewnątrzgałkowe oblicza się na podstawie tego, jak duży ciężar jest niezbędny do spłaszczenia rogówki.
Ten zabieg najczęściej odbywa się w pozycji leżącej lub siedzącej z głową odchyloną do tyłu. Lekarz zakrapla oko kroplami znieczulającymi i nakłada na nie ciężarek będący częścią tonometru. Ciśnienie płynu wewnątrzgałkowego jest mierzone na tej samej zasadzie, co w tonometrii aplanacyjnej.
Sprawdź >> jakie badania wykonasz u okulisty na NFZ?
Badanie ciśnienia w oku – czy boli?
Wiele osób zadaje sobie pytanie: „badanie ciśnienia w oku – czy boli?”. W przypadku kontaktowych metod tonometrii, lekarz korzysta z kropli znieczulających. Dlatego też wszystkie te metody są szybkie, nieinwazyjne i bezbolesne. Może pojawić się jedynie niewielki dyskomfort. Dlatego jeśli czeka cię tonometria i zastanawiasz się, czy badanie ciśnienia w oku boli – nic się nie martw!
Badanie ciśnienia gałki ocznej – normy
Prawidłowe ciśnienie płynu wewnątrzgałkowego wynosi od 10 do 21 milimetrów słupka rtęci, czyli w skrócie – mmHG. Ta jednostka może brzmieć nieco tajemniczo, dlatego nie wahaj się poprosić swojego lekarza okulistę o szczegółowe objaśnienie Twojego wyniku badania.
Wiesz już wszystko, co trzeba wiedzieć na temat badania ciśnienia w oku. Przyszedł więc czas na to, aby zbadać zdrowie swoich oczu – regularne udawanie się na zabieg tonometrii pozwoli Ci bowiem zachować idealny wzrok przez całe życie!
Bibliografia:
John Bader, Marco Zeppieri, Shane J. Havens, Tonometry, 2022
Jody Piltz-Seymour, Tak Yee Tania Tai, IOP and tonometry, 2022
James C. Tsai, Glaucoma Research Foundation, High Eye Pressure and Glaucoma, 2015
Ryan Machiele, Mahsaw Motlagh, Bhupendra C. Patel, Intraocular Pressure, 2022
P.T. Khaw, P. Shah, A.R. Elkington, Glaucoma—1: Diagnosis, 2004
Dan T. Gudel, American Academy of Ophthalmology, Eye pressure, 2022
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
