Widzenie peryferyjne - co to? Jak działa?

Widzenie peryferyjne to nieodłączny element zdolności wzroku. Pozwala nam dostrzec obiekty, które nie są bezpośrednio przed nami. Widzenie peryferyjne pomaga w większości codziennych czynności, w tym w chodzeniu, czytaniu, prowadzeniu samochodu i uprawianiu sportu. Zaburzenie tego widzenia może utrudnić nasze codzienne funkcjonowanie. W tym artykule dowiesz się, czym dokładnie jest widzenie peryferyjne, czym grozi jego utrata oraz jak je poprawić. 

Najważniejsze wątki poruszone w artykule:

• Co to jest widzenie peryferyjne?
• Jakie czynniki wpływają na widzenie peryferyjne?
• Utrata widzenia peryferyjnego 
• Konsekwencje utraty widzenia peryferyjnego
• Badanie widzenia peryferyjnego
• Widzenie peryferyjne - ćwiczenia
• Jak poprawić widzenie peryferyjne?

Co to jest widzenie peryferyjne?

Widzenie peryferyjne to zdolność widzenia obiektów i ruchu znajdujących się na obrzeżach pola widzenia, poza centralnym punktem, na który skierowane są nasze oczy. Dzięki niemu jesteśmy w stanie rejestrować otoczenie i zauważać ruch lub zmiany, które nie są w centrum naszego pola widzenia. W przeciwieństwie do widzenia centralnego, widzenie peryferyjne jest bardziej rozmyte i mniej dokładne, ale za to znacznie bardziej wrażliwe na ruch. 

Jakie czynniki wpływają na widzenie peryferyjne?

Widzenie peryferyjne może być zaburzone przez różne czynniki, w tym:

• wiek - z wiekiem naturalnie tracimy część zdolności widzenia peryferyjnego. Wraz ze starzeniem się siatkówki i utratą elastyczności oka, nasze pole widzenia może ulec zmniejszeniu.
• wady wzroku - choroby oczu, takie jak np. jaskra, mogą prowadzić do znacznego zawężenia pola widzenia. Jaskra powoduje uszkodzenie nerwu wzrokowego, co wpływa na widzenie peryferyjne.
• zmęczenie i stres - przemęczenie oczu lub stres mogą wpływać na ostrość widzenia peryferyjnego. Kiedy jesteśmy zmęczeni, trudniej jest nam dostrzegać obiekty na obrzeżach pola widzenia.
• zdrowie i styl życia - niewłaściwa dieta i brak aktywności fizycznej prowadzą do pogorszenia stanu oczu i siatkówki, co negatywnie wpływa na widzenie peryferyjne.

Utrata widzenia peryferyjnego 

Konsekwencją pogarszającego się widzenia peryferyjnego jest widzenie tunelowe. Podczas widzenia tunelowego widzimy wyraźnie to, co znajduje się centralnie przed nami, natomiast przedmioty dookoła już nie. Osoby z tym problemem porównują swoje pole widzenia, do tego co widzimy, patrząc przez wizjer w drzwiach. Pogarszanie się widzenia peryferyjnego może skutecznie utrudnić nam funkcjonowanie. Jeśli dostrzeżemy u siebie problemy z widzeniem peryferyjnym, powinniśmy jak najszybciej udać się do okulisty, który wykona odpowiednie badania.

Konsekwencje utraty widzenia peryferyjnego

Utrata widzenia peryferyjnego ogranicza zdolność do wykrywania ruchu na krawędziach pola widzenia. Zwiększa się również prawdopodobieństwo, że przegapimy komunikaty o błędach, ostrzeżeniach lub inne informacje, które pojawiają się z dala od miejsca, w które patrzymy. 

Zaburzenia widzenia peryferyjnego są także szczególnie niebezpieczne dla kierowców. Nawet niewielkie zmniejszenie zakresu pola widzenia może mieć śmiertelne konsekwencje. W czasie jazdy samochodem trzeba szczególnie zwracać uwagę, na to co widzimy. Prawidłowe widzenie peryferyjne pomaga nam w dostrzeżeniu niebezpieczeństwa i daje czas na odpowiednią reakcję. 

Badanie widzenia peryferyjnego

Aby zbadać zakres widzenia peryferyjnego wykonuje się badanie zwane perymetrią. Jest ono nieinwazyjne i bezbolesne oraz nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Pacjent patrzy w specjalne urządzenie zwane polomierzem i przy pomocy przycisku sygnalizuje pojawienie się punktów świetlnych w polu widzenia. Oczy bada się pojedynczo, około 10 minut każde. Podczas badania należy zachować szczególną uwagę i skupienie, aby nie przegapić momentu pojawienia się punktu. Wyróżnia się dwa sposoby badania:

• Kinetyczny - punkt przemieszcza się podczas badania,
• Statyczny - punkt pojawia się i znika.

Badanie pozwala ocenić przestrzeń, jaką widzi osoba badana w danym momencie. Wynik badania jest przedstawiany w formie mapy pola widzenia w skali kropkowej lub w skali szarości.

Widzenie peryferyjne - ćwiczenia

Żeby poprawić zdolność widzenia peryferyjnego, można wykonywać ćwiczenia wzrokowe poszerzające pole widzenia. Na przykład możesz wybrać obiekt znajdujący się przed Tobą i wpatrywać się w niego. Następnie staraj się objąć wzrokiem, również to co znajduje się po jego lewej i prawej, dalej to co do góry i na dole. Teraz skoncentruj się na całym polu widzenia i wyobraź sobie, że widzisz też to co znajduje się za Tobą. W swojej wyobraźni dostrzeż to, co nad Tobą i pod Tobą. A na koniec pomyśl, że pole widzenia otacza cię z każdej strony. Takie ćwiczenie pobudzi narząd wzroku i pomoże w rozszerzeniu widzenia peryferyjnego.

Jak poprawić widzenie peryferyjne?

1. Stań w odległości 10 metrów od samochodu.
2. Przesuń oczy na punkt, znajdujący się o jedną szerokość samochodu w prawo lub w lewo.
3. Bez poruszania oczami spróbuj odczytać numery rejestracyjne.
4. Powtórz to z odległości 5 metrów.

Sprawdź również >>> Ćwiczenia oczu - 8 ćwiczeń na poprawę wzroku

Źródła:

https://my.clevelandclinic.org/health/articles/25039-peripheral-vision

https://www.sciencedirect.com/topics/computer-science/peripheral-vision 

https://en.wikipedia.org/wiki/Peripheral_vision