Jak widzi pies?

Psy odgrywają istotną rolę w życiu wielu ludzi. Są wiernymi przyjaciółmi, przewodnikami, pomagają, tropią i towarzyszą każdego dnia. Choć wiele aspektów ich zachowań i zmysłów jest nam znanych, sposób, w jaki psy postrzegają świat wizualny, budzi liczne pytania. Dowiedz się, jak widzenie psa różni się od ludzkiego!

Najważniejsze informacje:

• Jak psy widzą kolory?
• Pole widzenia, widzenie obuoczne i stereopsja u psów
• Ostrość wzroku u psów
• Wykrywanie ruchu za pomocą wzroku psa
• Jak psy widzą w ciemności?
• Czy psy widzą obraz na ekranie telewizora?

Jak psy widzą kolory?

Psy widzą kolory, ale ich zdolność rozpoznawania barw, w porównaniu do ludzi, jest ograniczona. Psy posiadają tylko dwa rodzaje czopków, czyli receptorów światłoczułych odpowiedzialnych za widzenie barw, co sprawia, że mają widzenie dichromatyczne. Ludzie natomiast posiadają trzy rodzaje czopków, co pozwala nam na trójchromatyczne widzenie i odbieranie szerszego spektrum kolorów.

U psów jeden rodzaj czopków reaguje na długie fale świetlne o żółtych odcieniach. Drugi typ czopków reaguje na krótsze fale, które odpowiadają barwie niebieskiej. Z tego powodu psy rozróżniają różne odcienie granatu, błękitu, brązu i żółci. Jednak kolory takie jak czerwony, pomarańczowy i zielony są poza spektrum widzenia psów. Czerwony kolor, który dla nas jest jaskrawy, dla psów może jawić się jako żółty bądź jasny lub ciemny brąz.

Dla właścicieli psów istnieje praktyczne zastosowanie tej wiedzy, na przykład przy wyborze zabawek. Zaleca się, aby zabawki dla psów były w kolorach niebieskim lub żółtym, ponieważ są one dla nich łatwiejsze do zauważenia. 
 

Pole widzenia, widzenie obuoczne i stereopsja u psów

Psy posiadają szersze pole widzenia niż ludzie, co wynika z anatomicznego rozmieszczenia ich oczu. Oczy psów są umiejscowione bardziej bocznie niż u ludzi, co przekłada się na większą zdolność do dostrzegania obiektów umieszczonych na peryferiach. To oznacza, że psy mogą łatwiej zauważyć ruchy i obiekty po obu stronach swojej głowy, co jest przydatne zwłaszcza w kontekście obserwacji otoczenia i wykrywania potencjalnych zagrożeń.

Podczas gdy pole widzenia człowieka wynosi około 180 stopni, pole widzenia psów jest znacznie szersze, sięgając nawet do 270 stopni. To sprawia, że psy są bardziej skoncentrowane na obserwacji otoczenia z różnych kierunków jednocześnie. 

Położenie oczu oraz długość pyska psa wpływa jednak na widzenie obuoczne oraz przestrzenne. Obrazy pochodzące z obu oczu nakładają się u nich w mniejszym stopniu niż u ludzi. Konsekwencją tego jest ograniczenie widzenia stereoskopowego. Oznacza to, że niektóre psy, w zależności od rasy i cech anatomicznych, mogą mieć większe lub mniejsze problemy z percepcja głębi i oceną odległości.

Ostrość wzroku u psów

Ostrość wzroku u psów jest ograniczona m.in. ze względu na mniejszą zdolność akomodacyjną, czyli dostosowania oka do patrzenia na obiekty bliskie i dalekie. Przeważająca liczba psów charakteryzuje się ostrością wzroku na poziomie 20/75, co oznacza, że zwierzę musi przebywać w odległości 20 metrów, aby widzieć obiekt z taką samą klarownością, jaką człowiek osiąga z odległości 75 metrów. Mogą mieć one również mieć problemy z rozróżnianiem szczegółów obiektów znajdujących się bardzo blisko. Kluczowym aspektem gorszej ostrości widzenia u psów jest natomiast znacznie mniejsza niż u ludzi ilość czopków. Odpowiadają one za wyraźne widzenie i dostrzeganie szczegółów w warunkach dobrego oświetlenia. 

W siatkówce oczu psów różnych ras, rozmieszczenie czopków i pręcików jest zróżnicowane. To oznacza, że psy o wydłużonych czaszkach, na przykład owczarki niemieckie, charakteryzują się lepszą ostrością wzroku w obszarze peryferyjnym, co przekłada się na efektywniejsze wykrywanie ruchu. Niemniej jednak, ich zdolność do ostrego widzenia w obszarze centralnym jest niższa, co może wpływać na ich możliwość dostrzegania przedmiotów znajdujących się bezpośrednio przed nimi. Jest to jednak osobniczo zależne, ponieważ rozmieszczenie fotoreceptorów na siatkówce może różnić się nawet między psami tej samej rasy i miotu.
 

Wykrywanie ruchu za pomocą wzroku psa

Wzrok psów jest specjalnie dostosowany do wykrywania ruchu. Psy posiadają więcej pręcików w siatkówce oka niż ludzie, które są wrażliwe na kształt, ruch i słabe światło. W związku z tym psy widzą poruszające się obiekty z odległości 900 metrów, podczas gdy obiekty nieruchome z 585 metrów. Mają także 10-20 razy większą wrażliwość na ruch niż ludzie, co sprawia, że są doskonałymi obserwatorami zmian w otoczeniu.

W praktyce oznacza to, że psy mogą wychwycić niewielkie zmiany w postawie ciała, ruchu czy nawet subtelne gesty. Ta zdolność jest szczególnie użyteczna w szkoleniu psów, gdzie są one w stanie reagować na delikatne sygnały i gesty swojego opiekuna. Również w codziennym życiu, wrażliwość na ruch pozwala psom skutecznie monitorować otoczenie, identyfikować ewentualne zagrożenia i dostosowywać się do zmieniającej się sytuacji.
 

Jak psy widzą w ciemności?

Psy posiadają szereg adaptacji oczu, które pozwalają im widzieć w nocy w sposób bardziej efektywny niż u ludzi.

• Więcej pręcików w siatkówce - siatkówka oka psa zawiera znacznie więcej pręcików niż siatkówka ludzka. Pręciki są komórkami światłoczułymi odpowiedzialnymi za rozpoznawanie kształtów, ruchu i detali w warunkach słabego oświetlenia. Dzięki większej liczbie pręcików, psy są bardziej wrażliwe na światło słabe, co pozwala im lepiej widzieć w nocy.
   
• Większe źrenice – źrenice oczu psa rozszerzają się znacznie mocniej niż u ludzi. Większe źrenice pozwalają na przepuszczanie większej ilości światła do oka, co jest istotne w warunkach słabego oświetlenia. To umożliwia lepsze dostosowanie się do warunków nocnych, gdy ilość dostępnego światła jest ograniczona.
   
• Błona odblaskowa (tapetum lucidum) - tapetum lucidum to warstwa komórek odblaskowych za siatkówką oka, charakterystyczna dla wielu zwierząt, w tym psów. Ta warstwa odbija światło, które trafia na siatkówkę, zwiększając ilość światła dostępnego dla receptorów światłoczułych. Dzięki tapetum lucidum psy uzyskują efekt oczu świecących w ciemności, a ich zdolność do wzmacniania wrażeń wzrokowych pomaga w lepszym widzeniu nocnym.

Mocniejsze wrażenia wzrokowe mają również znaczenie w sytuacji zmiennego oświetlenia. W czasie adaptacji do jasnego światła, zwłaszcza po przejściu z ciemnego otoczenia, kontrolę nad procesem widzenia przejmują czopki. Ten proces wymaga pewnego czasu, co może skutkować chwilowym oślepieniem. U psów, które posiadają więcej pręcików i mniej czopków w siatkówce niż ludzie, oślepienie może być silniejsze, a adaptacja zajmować więcej czasu.

Czy psy widzą obraz na ekranie telewizora?

Właściciele czworonogów często zastanawiają się, dlaczego te wpatrują się w ekran telewizora. Psy potrafią zauważać obraz na ekranie telewizora, ale ich sposób percepcji różni się od ludzkiego. W odróżnieniu od ludzi, dla których odtwarzanie filmów jest płynne, psy dostrzegają głównie migotanie obrazu. Dlatego większość psów może reagować na ekran w sposób, który dla nas może wydawać się dziwny – przekręcanie głowy, mruczenie, warczenie. Jednak ich reakcje nie wynikają z oglądania samego filmu, ale raczej z dostrzegania ruchu i migotania na ekranie, a także z dźwięków dochodzących z odbiornika.
 

Bibliografia:

1. https://www.npsa.gov.uk/resources/introduction-how-dogs-see
2. https://petsdoc.org/through-the-eyes-of-your-dog/
3. https://www.petmd.com/dog/general-health/how-do-dogs-see-world