Jak stres wpływa na oczy?

Napięcie w pracy, problemy w życiu osobistym, kłótnia z bliskimi, ważny egzamin czy chociażby nieprzewidziany bieg wydarzeń mogą wprowadzić do Twojego życia dużą dawkę stresu. Długotrwała reakcja stresowa niemająca swojego naturalnego ujścia w działaniu może dawać się we znaki. Wpływa ona nie tylko na zdrowie i samopoczucie psychiczne, ale również na ogólną kondycję fizyczną organizmu. Wysoki poziom stresu powodować może również zaburzenia widzenia i problemy w obrębie narządu wzroku. Dowiedz się jak stres wpływa na oczy i jaki jest tego mechanizm.

Najważniejsze informacje:

• Czym jest stres i jak wpływ na organizm człowieka?
• Co dzieje się z oczami oraz wzrokiem w sytuacji stresowej?
  • Rozszerzenie źrenic
  • Podwyższenie ciśnienia wewnątrzgałkowego
  • Zmęczenie oczu
  • Suchość oczu
  • Trudności w skupianiu uwagi
  • Zmiany w percepcji i zaburzenia refrakcji
  • Zwiększona wrażliwość na bodźce
• Stres oksydacyjny a oczy

Czym jest stres i jak wpływ na organizm człowieka?

Stres jest naturalną reakcją organizmu na wymagające sytuacje lub trudności, zarówno fizyczne, jak i emocjonalne. Może być spowodowany różnymi czynnikami, takimi jak praca, szkoła, problemy osobiste, relacje międzyludzkie czy zmiany życiowe.

W odpowiedzi na stres organizm wydziela hormony, takie jak kortyzol i adrenalina, które wpływają na funkcjonowanie całego organizmu. Stres może mieć zarówno krótkoterminowe, jak i długoterminowe konsekwencje dla zdrowia człowieka. Aktywuje on układ współczulny, który przygotowuje organizm do działania w sytuacjach zagrożenia. To prowadzi do wzrostu częstości akcji serca, podwyższenia ciśnienia krwi i wzmożonego napięcia mięśniowego. Może on osłabić układ odpornościowy, czyniąc organizm bardziej podatnym na infekcje, choroby i opóźnienie procesu gojenia. Może również wpływać na obecność przewlekłych stanów zapalnych w organizmie. Wysoki poziom stresu może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób serca i układu krążenia, przewodu pokarmowego i wielu innych. Przyczynia się on do rozwoju nie tylko chorób fizycznych, ale przede wszystkim psychicznych, takich jak depresja, lęki, bezsenność czy problemy z koncentracją.
 

Co dzieje się z oczami oraz wzrokiem w sytuacji stresowej?

W momencie doświadczania stresu, mogą występować różne zmiany w oczach i procesie widzenia. 

Rozszerzenie źrenic

Rozszerzenie źrenic jest kontrolowane przez mięśnie tęczówki, które regulują wielkość źrenicy. Pod wpływem stresu, układ współczulny zwiększa uwalnianie adrenaliny i noradrenaliny, co prowadzi do ich powiększenia. Rozszerzenie źrenic ma na celu zwiększenie dopływu światła do oka, co może zwiększyć zdolność widzenia w warunkach słabego oświetlenia. Jest to część fizjologicznej reakcji organizmu na sytuacje stresowe, która ma przygotować nas do szybkiej i lepszej percepcji otoczenia. 

Podwyższenie ciśnienia wewnątrzgałkowego

Aktywacja układ współczulnego i zwiększenie uwalniania hormonów „walki i ucieczki” prowadzi również do skurczu naczyń krwionośnych, w tym również do naczyń wewnątrzgałkowych. To z kolei prowadzi do zwiększenia ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Długotrwałe podwyższenie ciśnienia może spowodować uszkodzenie nerwu wzrokowego i przyczyniać się do powstania jaskry.
 

Zmęczenie oczu

Stres może powodować napięcie i skurcze mięśni wokół oczu, co prowadzi do uczucia zmęczenia, napięcia i bólu w okolicy narządu wzroku. To wpływa na komfort podczas widzenia i skupiania wzroku. Ciągłe napięcie mięśni narządu wzroku prowadzić może również do pojawienia się tików i drżenia, co dodatkowo nasila często towarzyszący sytuacjom stresowym brak snu.
 

Suchość oczu

W momencie stresu organizm może produkować mniej łez lub łzy o gorszej jakości. To prowadzi do suchości, pieczenia i szczypania oczu, zaczerwienienia, podrażnienia, a nawet do rozwoju zespołu suchego oka. Schorzenie to może utrudniać widzenie i wpływać na komfort wzrokowy, a także prowadzić do uszkodzenia powierzchni rogówki.

Trudności w skupianiu uwagi

Stres może prowadzić do rozproszenia uwagi i trudności w skupianiu wzroku na zadaniach. Osoba pod wpływem stresu ma trudności w koncentracji, utrzymaniu ostrości widzenia lub w wykonywaniu precyzyjnych zadań wzrokowych.
 

Zmiany w percepcji i zaburzenia refrakcji

Silny stres może wpływać na percepcję i odbiór wizualny. Prowadzi do czasowego pogorszenia ostrości widzenia, rozmycia obrazu lub trudności w identyfikowaniu szczegółów. Stres może wpływać na elastyczność soczewki oka, która jest odpowiedzialna za skupianie obrazu na siatkówce. W wyniku tego dochodzi do tymczasowego pogorszenia widzenia i wystąpienia problemów ze skupianiem wzroku na różne odległości, zwłaszcza u osób z wadami wzroku, takimi jak krótkowzroczność lub dalekowzroczność.
 

Zwiększona wrażliwość na bodźce

W momencie stresu oczekuje się, że organizm będzie bardziej czujny na sygnały zagrożenia. To może prowadzić do zwiększonej wrażliwości oczu na światło i inne bodźce sensoryczne, co wpływa na komfort i zdolność widzenia. Występować może nawet światłowstręt. 

Stres oksydacyjny a oczy

Stres oksydacyjny odnosi się do niekorzystnego stanu, w którym w organizmie występuje nadmiar reaktywnych form tlenu, takich jak wolne rodniki. Powstają one naturalnie w organizmie w procesach metabolicznych, ale ich nadmiar może prowadzić do uszkodzenia komórek i tkanek, w tym również oczu. W jaki sposób stres oksydacyjny wpływa na narząd wzroku?

• Starzenie siatkówki - stres oksydacyjny jest jednym z czynników przyspieszających starzenie się siatkówki. Uszkodzenia spowodowane wolnymi rodnikami mogą przyczyniać się do rozwinięcia chorób oczu związanych z wiekiem, takich jak zwyrodnienie plamki żółtej.
   
• Choroby oczu - stres oksydacyjny może być związany z występowaniem różnych chorób oczu, takich jak jaskra, zaćma, retinopatia cukrzycowa i zespół suchego oka. W tych przypadkach, uszkodzenie oczu spowodowane przez wolne rodniki może przyczynić się do pogorszenia funkcji wzroku.
   
• Zmniejszenie jakości łez - stres oksydacyjny może wpływać na jakość łez i funkcjonowanie gruczołów łzowych. To prowadzi powstania do zespołu suchego oka, w którym brak odpowiedniej ilości lub jakości łez prowadzi do suchości, podrażnienia i dyskomfortu oczu.
   
• Degeneracja plamki żółtej - plamka żółta jest szczególnie podatna na uszkodzenia związane ze stresem oksydacyjnym. Nadmiar reaktywnych form tlenu może prowadzić do degeneracji plamki żółtej, która jest związana z pogorszeniem ostrości widzenia i zaburzeniem percepcji kolorów.

Bibliografia:

1. https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/anxiety-stress-dry-eye-glaucoma-iop
2. https://www.stress.org/how-stress-affects-your-vision
3. Masuda, T., Shimazawa, M., & Hara, H. (2017). Retinal Diseases Associated with Oxidative Stress and the Effects of a Free Radical Scavenger (Edaravone). Oxidative medicine and cellular longevity, 2017, 9208489