Jak dobrać soczewki kontaktowe progresywne na podstawie okularów?
Soczewki kontaktowe progresywne, znane również jako soczewki multifokalne, umożliwiają ostre widzenie na różne odległości, co jest szczególnie przydatne dla osób z prezbiopią. Proces doboru takich soczewek jest bardziej skomplikowany niż dobór tradycyjnych soczewek jednoogniskowych i wymaga specjalistycznej wiedzy optometrysty lub okulisty. W tym artykule omówimy, jak dobrać soczewki kontaktowe progresywne na podstawie recepty na okulary.
Najważniejsze informacje:
- Zrozumienie recepty na okulary
- Przeliczanie mocy okularów na soczewki kontaktowe
- Addycja w soczewkach kontaktowych
- Konstrukcje soczewek kontaktowych progresywnych
- Przykładowy dobór soczewek kontaktowych progresywnych
- Dobór soczewek kontaktowych progresywnych
Zrozumienie recepty na okulary
Recepta na okulary zawiera kilka głównych wartości dla każdego oka:
- Sfera (SPH) – moc sferyczna, wyrażona w dioptriach (D), korekcja wady wzroku (krótkowzroczność lub dalekowzroczność).
- Cylinder (CYL) – moc cylindryczna, wyrażona w dioptriach (D), korekcja astygmatyzmu.
- Oś (AXIS) – kąt osi cylindrycznej, wyrażony w stopniach.
- Addycja (ADD) – dodatkowa moc do bliży, stosowana przy korekcji prezbiopii.
Przeliczanie mocy okularów na soczewki kontaktowe
Moc soczewek kontaktowych różni się od mocy okularów, zwłaszcza przy wyższych wartościach mocy sferycznej, z powodu różnicy w odległości pomiędzy soczewką okularową a okiem (vertex distance). Soczewki okularowe znajdują się około 12-14 mm od oka, podczas gdy soczewki kontaktowe są bezpośrednio na powierzchni oka. Przy niższych mocach sferycznych (do około ±4.00 D), ta różnica jest znikoma i nie wymaga przeliczeń. Przy wyższych mocach należy zastosować przelicznik.
Na przykład, jeśli moc okularowa wynosi -4.00 D:
Addycja w soczewkach kontaktowych
Addycja to dodatkowa moc potrzebna do korekcji widzenia bliskiego u osób z prezbiopią. W przypadku soczewek kontaktowych progresywnych addycja jest podawana jako wartość dodawana do mocy sferycznej i zazwyczaj oznaczona jest jako Low, Medium lub High. Producenci soczewek kontaktowych mogą stosować różne zakresy addycji, na przykład:
- Low (niska): +0.75 D do +1.25 D
- Medium (średnia): +1.50 D do +1,75 D
- High (wysoka): +2.00 D do +2.50 D
Jeśli na recepcie na okulary addycja wynosi +2.00 D, to ta sama wartość będzie używana do wyboru soczewek kontaktowych, ale w zależności od producenta, może być oznaczona jako Medium lub High. W tym wypadku należy zwrócić uwagę na konkretny model soczewek, który nas interesuje.
Konstrukcje soczewek kontaktowych progresywnych
Soczewki kontaktowe progresywne mogą mieć różne konstrukcje, najczęściej spotykane to:
- Strefy koncentryczne - soczewki mające naprzemienne strefy do widzenia bliskiego i dalekiego.
- Konstrukcja asferyczna - płynne przejście mocy między widzeniem bliskim a dalekim.
W przypadku progresywnych soczewek kontaktowych, często konieczne jest określenie oka dominującego, aby prawidłowo przypisać typ soczewki D i N do oka.
- D - soczewka z centrum przeznaczonym do widzenia dalekiego
- N - soczewka z centrum przeznaczonym do widzenia bliskiego
Oko dominujące jest zwykle wybierane do soczewki z centrum do dali (D), a niedominujące do soczewki z centrum do bliży (N).
Procedura określania oka dominującego
Skieruj wzrok na odległy punkt, a następnie spójrz przez mały otwór utworzony przez dłonie. Zamknij jedno oko i następnie drugie. Oko, które utrzymuje widzenie punktu przez otwór, jest dominujące.
Przykładowy dobór soczewek kontaktowych progresywnych
Załóżmy, że recepta na okulary brzmi:
OD (prawe oko): -3.00 D SPH, ADD +1.75 D
OS (lewe oko): -2.50 D SPH, ADD +1.75 D
1. Przeliczenie mocy sferycznej:
- OD: -3.00 D (można założyć bez przeliczenia)
- OS: -2.50 D (można założyć bez przeliczenia)
2. Określenie addycji:
- Addycja +1.75 D, odpowiada średniej wartości (Medium).
3. Określenie oka dominującego:
- Załóżmy, że prawe oko jest dominujące.
4. Wybór soczewek:
- OD: soczewka progresywna typu D (Distance)
- OS: soczewka progresywna typu N (Near)
Dobór soczewek kontaktowych progresywnych
Dobór soczewek kontaktowych progresywnych jest skomplikowany i powinien być zawsze przeprowadzany pod okiem wykwalifikowanego specjalisty – optometrysty lub okulisty. Profesjonalista nie tylko dokładnie przeliczy moce soczewek, ale także przeprowadzi niezbędne badania, aby określić dominację oka i dobrać odpowiednią konstrukcję soczewek, zapewniając komfort i ostrość widzenia na wszystkich odległościach. Dodatkowo dokona oceny centracji, ruchomości oraz dopasowania w lampie szczelinowej. Jest to konieczne do oceny, czy soczewka pokrywa całą rogówkę oka, a także czy nie jest za ciasna lub za luźna.
Samodzielny dobór soczewek progresywnych jest niezalecany, ponieważ niewłaściwie dobrane soczewki mogą prowadzić do dyskomfortu, zmęczenia oczu, a nawet pogorszenia widzenia. Regularne wizyty kontrolne u specjalisty są kluczowe dla utrzymania zdrowia oczu i jakości widzenia.
Bibliografia:
- Grosvenor T. Optometria. Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner. Wrocław 2011
- Efron, N. (2010). Contact Lens Practice. Elsevier - Health Sciences Division.
- https://www.optimed.com.pl/Szkola/Refrakt/Zmiana_odleglosci_od_rogowki.pdf
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
