Gonioskopia – co to jest? Wskazania i przebieg

Gonioskopia jest badaniem kąta przesączania. Oko jest zbudowane w taki sposób, by możliwa była cyrkulacja cieczy. Wewnątrz gałki znajduje się płyn, który pełni bardzo ważne funkcje w fizjologii oka i utrzymuje odpowiednie napięcie. Jak wygląda gonioskopia? W jakich sytuacjach potrzebne jest to badanie? Oto przewodnik dla pacjentów.

• Gonioskopia – na czym polega badanie?
• Gonioskopia – przebieg badania
• Gonioskopia – przygotowanie do badania
• Gonioskopia – kiedy jest potrzebna?
• Gonioskopia – cena
• Interpretacja wyników gonioskopii
• Powikłania po gonioskopii

Gonioskopia – na czym polega badanie?

Gonioskopia sprawdza kąt przesączania. Czyli właściwie co? Czym jest kąt przesączania? Kąt tęczówkowo-rogówkowy (czyli to co powszechnie lekarze nazywają kątem przesączania) jest to system, który odpowiada za odprowadzanie płynu z komory przedniej oka. Specjalna struktura tkanek łączy komorę przednią oka z zatoką żylną twardówki.

Prawidłowy kąt przesączania ma bezpośredni wpływ na ciśnienie wewnątrzgałkowe. Zaburzenie tych funkcji, czyli zwężenie lub zamknięcie kąta przesączania, powoduje wzrost ciśnienia. Konsekwencją jest rozwój jaskry, a ucisk wywołuje zaburzenia pracy nerwu wzrokowego.

Gonioskopia – przebieg badania

Gonioskopia umożliwia dokładny ogląd struktury nazywanej kątem rogówkowo-tęczówkowym. Uwidacznia szerokość i położenie kąta przesączania. Lekarz przy użyciu gonioskopu może dostrzec nieprawidłowości, zaburzenia w budowie oraz złogi, które mogą utrudniać odpływ cieczy. Gonioskopia pozwala na określenie otwarcia kąta przesączania w kilkustopniowej skali.

Istnieje kilka rodzajów urządzeń do gonioskopii: gonioskop czterolusterkowy Goldmanna lub Zeissa oraz trójlustro Goldmanna. Najczęściej używane jest ostatnie urządzenie. W badaniu bierze udział także lampa szczelinowa. Pacjenci, którzy nigdy wcześniej nie przechodzili gonioskopii obawiają się czasem, czy to badanie jest bolesne. Uspokajamy, że nie, ponieważ gonioskopię wykonuje się w znieczuleniu.

Po znieczuleniu oka, osoba poddana badaniu siada przed lampą szczelinową, opierając brodę i czoło o wygodne podpórki. Na oko nakładana jest niewielka ilość żelu, a gonioskop przykładany jest do gałki ocznej. Znieczulenie niweluje dyskomfort. Podczas badania lekarz będzie prosił w odpowiednich momentach o skierowanie wzroku na wprost i na boki. Należy dokładnie wykonywać polecenia specjalisty i nie wykonywać nagłych ruchów.

Gonioskopia – przygotowanie do badania

Gonioskopia nie wymaga specjalnego przygotowania. Jedyne, o co poprosi Cię lekarz, to brak makijażu. Rzęsy i powieki powinny być pozbawione kosmetyków. Jeśli pacjent używa soczewek kontaktowych – musi je przed badaniem zdjąć. Innych szczególnych wymogów przed badaniem gonioskopii nie ma.

Gonioskopia – kiedy jest potrzebna?

Na gonioskopię najczęściej są kierowani pacjenci z podejrzeniem jaskry i nadciśnienia wewnątrzgałkowego. Oprócz oceny stopnia otwarcia kąta przesączania, gonioskopia pozwala sprawdzić kształt tęczówki. Możliwe jest określenie krzywizny obwodowej części tęczówki, punkt przyczepu tęczówki oraz poziom pigmentacji kąta.

Wskazaniem do gonioskopii jest ryzyko uszkodzeń powstałych w wyniku wypadku i urazu mechanicznego. Gonioskopia towarzyszy także niektórym zabiegom okulistycznym, by lekarz mógł podczas procedury kontrolować kąt przesączania.

Sprawdź także >> na czym polega test Schirmera

Gonioskopia – cena

Cena gonioskopii w większości placówek oscyluje w okolicy 80 zł.

Interpretacja wyników gonioskopii

Wyniki gonioskopii są przedstawiane za pomocą skali. Interpretacja wyników jest następująca:

• stopień czwarty wskazuje na szerokość kąta o wartości od 35 do 45 stopni, co oznacza prawidłowy kąt przesączania;
• stopień trzeci oznacza kąt w przedziale 35 – 25, który także pozostaje w normie;
• stopień drugi  oznacza wartość kąta równą 20, co wskazuje na niskie ryzyko (ale jednak ryzyko);
• stopień pierwszy oznacza kąt o szerokości 10 stopni, co stanowi już duże zagrożenie, bowiem wartość poniżej 10 oznacza zamknięcie kąta przesączania.

Powikłania po gonioskopii

Powikłania po gonioskopii zdarzają się niezwykle rzadko i mają charakter przejściowy. Czasami pacjenci przez krótki czas doznają zamglenia wzroku, które jednak mija samoistnie. Po kontakcie oka z gonioskopem możliwe jest krótkotrwałe zaczerwienienie oka i uczucie niewielkiego podrażnienia. Jeżeli powyższe objawy nie znikną następnego dnia – należy zgłosić się do lekarza.
 

Bibliografia:

1. C. Bruno. W. Alward, Gonioscopy in primary angle closure glaucoma [w:] Seminars in ophtomalogy 2002 Jun;17(2) (dostęp: 24.05.2023).
2. E. Boese, W. Alward, J. Fingert, Gonioscopy-Assisted Transluminal Trabeculotomy for Myocilin Juvenile Glaucoma [w:] Ophtomalogy. Glaucoma 2022 may-jun;5(3) (dostęp: 24.05.2023).
3. What Is Gonioscopy? American Academy of Ophtomalogy (dostęp: 24.05.2023).