Czy wada wzroku minus może się cofnąć?

Aż 80% informacji z otaczającego nas świata dostarcza nam wzrok. Widzenie stanowi zatem najważniejszy zmysł w życiu człowieka. Pozwala na swobodne funkcjonowanie poprzez odbieranie informacji na temat kształtu, położenia, barwy oraz ruchu obserwowanego obiektu. Ma to ogromny wpływ na procesy poznawcze oraz rozwój. Nie zawsze może być kompensowane za pomocą innych zmysłów, przez co wzrok odgrywa bardzo istotną rolę. Zakłócone widzenie prowadzi do niewłaściwej percepcji, a przez to generuje niemały dyskomfort. Osoby z wadami wzroku bardzo dobrze zdają sobie sprawę z powagi sytuacji, przez co często zastanawiają się, czy istnieje sposób by zredukować w jakiś sposób błąd refrakcji. Najczęściej występującą na świecie wadą jest krótkowzroczność. Zatem czy wada wzroku minus, jaką jest myopia, może się cofnąć?

Najważniejsze informacje:

• Krótkowzroczność, czyli wada wzroku minus
• Przyczyny krótkowzroczności
• Czy można cofnąć krótkowzroczność?
  • Laserowa korekcja wzroku
• Hamowanie progresji krótkowzroczności 

Krótkowzroczność, czyli wada wzroku minus

Krótkowzroczność, nazywana również myopią, to najczęściej diagnozowana wada wzroku, zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Badania pokazują, że w 2050 roku będzie ona dotyczyć aż połowy światowej populacji. Z tego względu krótkowzroczność określana jest już mianem epidemii współczesnych czasów. Jest to bardzo niepokojące, ponieważ myopia prowadzić może do wielu poważnych powikłań okulistycznych, takich jak odwarstwienie siatkówki, jaskra, zaćma czy krótkowzroczne zwyrodnienie plamki żółtej. 

Myopia to wada refrakcji, objawiająca się niewyraźnym postrzeganiem przedmiotów umieszczonych w dali. Jest konsekwencją tego, że równoległe promienie światła wpadające do nieakomodującego, czyli rozluźnionego oka, nie skupiają się na siatkówce, a przed nią. 



Krótkowzroczność, w zależności od przyczyny wady, podzielić można na dwa główne rodzaje:

• krótkowzroczność osiowa – najczęściej występujący typ myopii. Pojawia się na skutek nadmiernego wydłużenia gałki ocznej. W rezultacie, oko jest za długie w stosunku do odpowiedniej mocy układu optycznego, przez co załamywane promienie nie ogniskują się na siatkówce, a przed nią. Najczęściej rozwija się w okresie dojrzewania i może powiększać się wraz z wiekiem.
• krótkowzroczność refrakcyjna – spowodowana jest nadmiernym współczynnikiem załamania soczewki oka. Oznacza to, że budowa, a konkretnie długość gałki ocznej jest prawidłowa, jednak promienie świetle załamywane są zbyt mocno, przez co skupiają się przed siatkówką. 

Przyczyny krótkowzroczności

Za przyczyny krótkowzroczności uznaje się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Oznacza to, że dzieci krótkowidzów mają zdecydowanie większe prawdopodobieństwo wystąpienia tejże wady refrakcji. 

Bardziej modyfikowalnymi czynnikami prowadzącymi do rozwoju krótkowzroczności są te środowiskowe. Nieodpowiednia higiena pracy, zbyt duża ilość godzin poświęconych na czytaniu i pisaniu w bliskiej odległości patrzenia czy długie godziny spędzane przed ekranami urządzeń elektronicznych mają bezpośredni wpływ na rozwój wady. Intensywna praca wzrokowa w bliży prowadzi do opóźnień akomodacyjnych, peryferyjnego rozogniskowania nadwzrocznego (tzn. skupiania promieni światła za siatkówką oka na obrzeżach), a w konsekwencji do inicjowania wzrostu gałki ocznej. 

Z tego powodu niezwykle istotne jest dbanie o regularne przerwy od pracy czy nauki. Pozytywny wpływ ma również spędzanie czasu na świeżym powietrzu, a konkretnie w otwartej przestrzeni, w której oczy mogą się „rozluźnić”. Te czynniki mogą w pewien sposób stanowić profilaktykę przed pojawieniem się myopii. Co jednak w sytuacji, gdy wada wzroku została już zdiagnozowana? Czy można ją cofnąć?

Czy można cofnąć krótkowzroczność?

Niestety nie ma naturalnego sposobu na cofnięcie wady refrakcji jaką jest krótkowzroczność. Jedynym sposobem zapewniającym wyraźne widzenie jest korekcja za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych. Szkła rozpraszające, czyli te o mocy minus zmniejszają załamanie promieni świetlnych, tak by ogniskowały się one na siatkówce oka. Wartość korekcji dobierana jest przez okulistę lub optometrystę po uprzednim dokładnym badaniu wzroku. Dzięki temu jest ona adekwatna do refrakcji oka i zapewnia dobre widzenie. Warto podkreślić jednak, że korekcja nie przyczynia się do zniwelowania wady refrakcji.  Niestety, osoby krótkowzroczne, z uwagi na brak możliwości cofnięcia myopii, muszą nauczyć się żyć z okularami lub soczewkami.
 

Laserowa korekcja wzroku

Jedynym sposobem na pozbycie się wady refrakcji, jaką jest krótkowzroczność, jest zabieg laserowej korekcji wzroku. Jest ona przeznaczona do osób, które zmagają się z wadą w granicach od -1,00 D do nawet -13,00 D.  Warunkiem przeprowadzenia zabiegu jest ukończenie 21. roku życia, a także ustabilizowana refrakcja. Warto zaznaczyć jednak, że nie ma 100% pewności, że całość wady wzroku zostanie wyeliminowana oraz czy nie dojdzie do jej regresji.

Poddanie się zabiegowi laserowej korekcji wzroku uzależnione jest od wizyty kwalifikacyjnej, na której przeprowadzony jest szczegółowy wywiad oraz badanie. Odgrywa ona niezwykle ważną rolę, ponieważ umożliwia specjalistom dobór odpowiedniej metody, a także ocenę czy zabieg będzie bezpieczny i efektywny. Przeciwwskazaniem do laserowej korekcji wzroku są m.in. choroby oczu takie jak zaawansowana jaskra czy zaćma. Poza tym pacjent nie może zmagać się również z zespołem suchego oka, stożkiem rogówki i jej innymi wadami. 

Hamowanie progresji krótkowzroczności 

Mimo że nie ma naturalnego sposobu cofnięcia wady refrakcji, istnieją metody, dzięki którym można kontrolować rozwój krótkowzroczności. Są one szczególnie istotne u dzieci, u których dochodzi do szybkiej progresji myopii. Dzielą się one na metody farmakologiczne oraz optyczne. Mechanizm kontroli krótkowzroczności w większości przypadków opiera się o redukcję rozogniskowania nadwzrocznego, na rzecz rozogniskowania krótkowzrocznego. Dzięki temu nie jest indukowany wzrost długości osiowej gałki ocznej, który w głównej mierze odpowiedzialny jest za rozwój wady. Mechanizm działania metod farmakologicznych oparty jest o kombinację wielu czynników, przez co nadal nie został dokładnie opisany. 

Do najskuteczniejszych metod kontroli krótkowzroczności zaliczamy:

• atropinę w niskich stężeniach,
• ortokorekcję,
• okulary antymiopijne,
• soczewki dwuogniskowe.

Podsumowując, nie ma możliwości cofnięcia wady wzroku, jaką jest krótkowzroczność. Korekcja w postaci okularów oraz soczewek kontaktowych umożliwia jedynie wyraźne widzenie, jednak nie wpływa bezpośrednio na stan narządu wzroku. Z uwagi na wielkość problemu, jakim jest myopia, prowadzi się obecnie dużo badań i rozważań na temat hamowania jej progresji. Wyodrębniono skuteczne metody, zarówno optyczne i farmakologiczne, które nie cofają wady, ale pozwalają na jej kontrolę. 

Bibliografia:

1. https://www.allaboutvision.com/conditions/myopia-faq/is-nearsightedness-reversible.htm
2. https://www.visualsymptomstreatmentcenter.com/2021/10/29/can-myopia-be-cured/