Synoptofor – ważne badanie u dzieci
Synoptofor to urządzenie przeznaczone do diagnostyki oraz leczenia zeza u dzieci. Umożliwia zbadanie kąta zeza, widzenie obuoczne oraz kilku innych funkcji wzroku. Sprawdź kto może wykonać badanie na synoptoforze i jak wygląda jego przebieg.
Co warto wiedzieć o badaniu na synoptoforze?
- Czym jest synoptofor?
- Badanie na synoptoforze
- Badanie kąta zeza
- Jak się przygotować do badania synoptoforem?
- Kto wykonuje badanie synoptoforem?
Czym jest synoptofor?
Synoptofor jest urządzeniem, na które składają się dwie części przypominające lornetkę. Chodzi o możliwość rozdzielenia pracy prawego i lewego oka. W każdej z tub synoptoforu umieszcza się grafikę, by osobno sprawdzić widzenie pacjenta.
Synoptofor jest wyposażony w elementy ułatwiające wygodną pozycję badanego. Umieszczona jest przed nim specjalna podpórka pod brodę i oparcie na czoło. Dzięki temu głowa jest komfortowo ułożona w pozycji sprzyjającej badaniu synoptoforem.
Badanie na synoptoforze
Synoptofor daje szerokie możliwości diagnostyczne i jest powszechnie wykorzystywany do badania wzroku u dzieci. Urządzenie to służy do badania stopnia obuocznego widzenia. Zawiera się w tym percepcja jednoczesna, czyli umiejętność obserwacji naraz dwóch różnych obrazów, które powstają na siatkówce prawego i lewego oka.
Widzenie obuoczne kontrolowane za pomocą synoptofora to także ocena ośrodkowego mechanizmu, który umożliwia scalenie dwóch obrazów powstałych na siatkówkach oczu. Proces ten nazywany jest fuzją. W badaniu synoptoforem możemy mieć także do czynienia z widzeniem przestrzennym spowodowanym fuzją dwóch obrazów wytworzonych na różnych miejscach siatkówki (w niewielkich odstępstwach). Wówczas mówimy o stereopsji. Badanie na synoptoforze służy również do rozpoznawania zjawiska leniwego oka u dzieci.
Badanie kąta zeza
Podczas badania synoptoforem obrazki umieszczone w tubach mogą być ukazywane jednocześnie lub z osobna. Tuby synoptoforu są ruchome i podczas badania przesuwa się je w celu uzyskania określonych kątów. W ten sposób odbicia światła z tub synoptoforu padają na środek rogówki prawego i lewego oka.
Określenie odchylenia ramion synoptoforu pozwala na sprecyzowanie w ustalonej skali obiektywnego kąta zeza. Dokonuje się tego również poprzez obserwację ruchów nastawczych gałek ocznych. Grafiki o stosowanej wielkości umieszcza się w tubach i kieruje się je w taki osób, by odbijające się światło synoptoforu padało na centralny punkt rogówek.
Specjalista przeprowadzający badanie utrzymuje naświetlenie jednego obrazka. Weryfikuje w ten sposób fiksację i ruchy nastawcze. Ramiona synoptoforu są przesuwane w taki sposób, by po kolejnym oświetlaniu obrazków nie był wykonywany ruch nastawczy. W badaniu synoptoforem kąt ustawienia ramion oznacza kąt zeza.
Jak się przygotować do badania synoptoforem?
Badanie synoptoforem jest całkowicie bezpieczne i nieinwazyjne. Nie wymaga wcześniejszego zakraplania oczu w celu rozszerzenia źrenic i nie trzeba się do niego w żaden sposób przygotowywać. Należy natomiast zabrać ze sobą okulary lub receptę z ostatniego badania wzroku.
Jeśli wybierasz się na badanie z małym dzieckiem, warto uprzedzić je jak będzie to wyglądało. Możesz w zabawie pokazać wcześniej dziecku jak patrzy się przez tuby. Jest duża szansa, że w obecności specjalisty maluch będzie już bardziej oswojony i nie będzie się obawiał synoptoforu.
W przypadku podejrzenia problemów ze wzrokiem u bardzo małych dzieci, lekarz może zaproponować badanie VEP.
Kto wykonuje badanie synoptoforem?
Badanie synoptoforem może przeprowadzić okulista, optometrysta lub ortoptysta. Ostatni z wymienionych specjalistów często prowadzi gabinet przy poradni leczenia zeza, gdzie za pomocą ćwiczeń wzroku można skutecznie rehabilitować wzrok i zniwelować wadę. Jest to najlepsza metoda postępowania w przypadku zeza u dzieci. Odpowiednia stymulacja pracy mięśni gałek ocznym pozwala na uniknięcie operacji.
Bibliografia:
- R. Somani, C. Hutnik, J. DeSouza, D. Tweed, D. Nicolle, T. Vilis, Using a synoptophore to test Listing's law during vergence in normal subjects and strabismic patients [w:] Vision research (dostęp: 27.06.2023).
- A. Pogrzebielski, Badania ustawienia gałek ocznych/kąta zeza (synoptofor, listwy pryzmatyczne) [w:] Medycyna praktyczna (dostęp: 27.06.2023).
- E. Birch, Amblyopia and binocular vision [w:] Progress in retinal and eye research 2013 Mar;33 (dostęp: 27.06.2023).
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
