Soczewki kontaktowe dla niemowląt

Jednym z fascynujących obszarów, który zdobywa coraz większe uznanie w świecie okulistyki pediatrycznej, jest stosowanie soczewek kontaktowych u niemowląt. Tradycyjnie kojarzone z korekcją wzroku dla osób dorosłych, soczewki kontaktowe stają się innowacyjnym narzędziem korygowaniu różnorodnych wad układu wzrokowego już od najwcześniejszych etapów życia. Zapewniają dzięki temu nieograniczony i prawidłowy rozwój narządu wzroku.

Najważniejsze informacje:

• Rozwój wzroku u niemowląt
• Wskazania do stosowania soczewek kontaktowych u niemowląt
  • Anizometropia powyżej 2,00D
  • Zaćma wrodzona
  • Esotropia akomodacyjna
  • Wady refrakcji powyżej 5,00D
• Bezpieczeństwo stosowania soczewek kontaktowych u niemowląt
• Dobór soczewek kontaktowych do oczu niemowląt
• Aplikacja soczewek kontaktowych niemowlętom
  • Zakładanie soczewek kontaktowych
  • Zdejmowanie soczewek kontaktowych

Rozwój wzroku u niemowląt

Rozwój wzroku u niemowląt jest procesem dynamicznym i złożonym, który obejmuje szereg etapów. Niemowlęta rodzą się z niedojrzałym układem wzrokowym, a kolejne miesiące życia są kluczowe dla kształtowania się zdolności widzenia. W pierwszych miesiącach życia niemowlęta rozwijają zdolność do skupiania wzroku, rozpoznawania kształtów i odróżniania kolorów. W miarę jak dziecko rośnie, procesy te stają się bardziej złożone, a układ wzrokowy podlega intensywnemu rozwojowi.

Wskazania do stosowania soczewek kontaktowych u niemowląt

Wskazania do używania soczewek kontaktowych u niemowląt i małych dzieci są różnorodne, a z ich zastosowaniem związane jest przeciwdziałanie potencjalnemu niedowidzeniu. 
 

Anizometropia powyżej 2,00D

Kluczowym czynnikiem jest obecność anizometropii w młodym wieku, co oznacza znaczną różnicę w wadzie refrakcji między oczami. Gdy jedno oko wykazuje istotnie lepszą ostrość niż drugie, istnieje ryzyko, że mózg zacznie preferować korzystanie tylko z jednego oka, zamykając równocześnie ścieżkę widzenia dla drugiego. Konsekwencją tego procesu jest niedorozwój neurologiczny ośrodka umożliwiającego szczegółowe widzenie dla drugiego oka, co prowadzi do niedowidzenia.
 

Zaćma wrodzona

Zaćma wrodzona jednooczna stanowi główną przyczynę występowania anizometropii u niemowląt. W przypadku tej wady, zabieg chirurgiczny usuwający zaćmę może być konieczny, zwłaszcza gdy zmętnienie soczewki wpływa negatywnie na zdolność wzroku i jego rozwój. Jeżeli zaćma jest obecna od chwili urodzenia, zaleca się wykonanie zabiegu usuwania soczewki wewnątrzgałkowej w pierwszych tygodniach życia niemowlęcia. Zaćma wrodzona może dotyczyć również obu oczu jednocześnie. Po usunięciu naturalnej soczewki zdolność skupiająca oka radykalnie się zmienia. Stan, w którym w oku brakuje soczewki skupiającej, nazywany jest pseudofakią. Z uwagi na zmiany refrakcji, wzrost gałki ocznej oraz rozwój mechanizmów widzenia, wszczepianie soczewek pseudofakijnych wykonuje się wtórnie w późniejszym wieku. Aby prawidłowo skorygować bezsoczewkowość po zabiegu, wymagana jest bardzo mocna korekcja za pomocą soczewek kontaktowych.
 

Esotropia akomodacyjna

Esotropia akomodacyjna, często występująca przy wysokiej nadwzroczności, stanowi kolejne wskazanie do stosowania soczewek u niemowląt. Szkła kontaktowe, eliminując zniekształcenia i powiększenia obrazu występujące w korekcji okularowej, mogą efektywnie korygować tę wadę. W przypadku dzieci, noszenie okularów o dużym ciężarze może być dodatkowo niewygodne, a soczewki kontaktowe oferują bardziej komfortową alternatywę, umożliwiając pełną korekcję wzroku.
 

Wady refrakcji powyżej 5,00D

Duże wady refrakcji, przekraczające 5,00D, są kolejnym uzasadnieniem stosowania soczewek kontaktowych u dzieci. Korekcja okularowa w przypadku krótkowzroczności, nadwzroczności lub astygmatyzmu w tym zakresie może prowadzić do zniekształceń i zmiany wielkości obrazu, co niekorzystnie wpływa na rozwój wzroku u dzieci w młodym wieku. Soczewki kontaktowe stanowią dobrą alternatywę, pozwalając na skuteczną korekcję wad refrakcji, przy minimalnym wpływie na rozwój wzroku u najmłodszych pacjentów.
 

Bezpieczeństwo stosowania soczewek kontaktowych u niemowląt

Bezpieczeństwo stosowania soczewek kontaktowych u niemowląt jest kwestią kluczową, która wymaga szczególnej uwagi. Niemowlęta są bardziej podatne na infekcje i urazy, co stawia dodatkowe wyzwania przed wprowadzeniem soczewek kontaktowych do praktyki medycznej w tej grupie wiekowej.

Przy zachowaniu odpowiednich procedur higienicznych, soczewki kontaktowe mogą być stosowane u niemowląt w sposób bezpieczny. Jednakże, konieczne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń dotyczących pielęgnacji soczewek oraz regularne kontrole lekarskie w celu monitorowania stanu oczu niemowlęcia.
 

Dobór soczewek kontaktowych do oczu niemowląt

Dobór soczewek kontaktowych do oczu niemowląt jest procesem skomplikowanym, wymagającym zaawansowanej wiedzy i doświadczenia ze strony specjalistów. Wprowadzenie soczewek kontaktowych u niemowlęcia wymaga dokładnych pomiarów parametrów oka, takich jak krzywizna rogówki, średnica źrenicy czy zakres widzenia.

Specjalnie dostosowane soczewki kontaktowe dla niemowląt są projektowane z myślą o delikatności ich oczu oraz zapewniają optymalny komfort noszenia. Dostosowanie soczewek kontaktowych u niemowląt musi być również poprzedzone szczegółowym badaniem okulistycznym w celu wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań.

Aplikacja soczewek kontaktowych niemowlętom

Zakładanie i zdejmowanie soczewek kontaktowych u niemowląt i małych dzieci może wydawać się wyjątkowo skomplikowane przy pierwszych próbach. Jednakże, z czasem i odpowiednim wsparciem, ta czynność staje się bardziej rutynowa i łatwiejsza zarówno dla rodziców, jak i dla maluchów. 
 

Zakładanie soczewek kontaktowych

1. Poproś kogoś o przytrzymanie dziecka, zwłaszcza rąk, aby ułatwić proces. Owinięcie niemowlęcia w koc może również ułatwić zarówno wyjmowanie, jak i wkładanie soczewek, zwłaszcza gdy maluch jest śpiący.
2. Wyjmij soczewkę z pojemnika i delikatnie ułóż ją między prawym kciukiem a palcem wskazującym (lub lewym dla osób leworęcznych).
3. Używając drugiej ręki, pociągnij górną powiekę. Ważne jest umieszczenie kciuka jak najbliżej rzęs by ustabilizować powiekę. 
4. Umieść krawędź soczewki pod górną powieką i delikatnie wsuń resztę, aż soczewka znajdzie się na oku.
5. Pociągnij dolną powiekę w dół, upewniając się, że soczewka jest na właściwym miejscu. Soczewka powinna przesunąć się do prawidłowej pozycji na oku.

Zdejmowanie soczewek kontaktowych

1. Poproś o pomoc w przytrzymywaniu dziecka, zwłaszcza rąk, lub owiń je kocem dla wygody.
2. Umieść jeden kciuk na górnej powiece i przytrzymaj powiekę tuż przy rzęsach. Drugi kciuk umieść na dolnej powiece, pociągnij ją w dół.
3. Delikatnie naciśnij krawędź soczewki widoczną nad dolną powieką, zbliżając do siebie kciuki, aby wyjąć soczewkę.
4. Można także delikatnie nacisnąć na oko, a soczewka wyskoczy bezboleśnie.

Wskazówki:

• Zawsze upewnij się, że Twoje paznokcie są krótkie i gładkie, aby uniknąć przypadkowego zranienia oczu dziecka.
• Przed dotknięciem oczu oraz soczewek, dokładnie umyj i wysusz ręce.
• Jeśli dziecko płacze podczas procesu, pamiętaj, że jest to naturalna reakcja, podobna do płaczu podczas kąpieli.

Z czasem, zarówno rodzice, jak i maluchy, stają się coraz pewniejsi w obsłudze soczewek kontaktowych, co przyczynia się do sprawnej aplikacji, skutecznej korekcji i wspiera zdrowy rozwój wzroku najmłodszych pacjentów.

Bibliografia:

1. https://www.reviewofoptometry.com/article/fitting-infants-and-toddlers-with-contact-lenses
2. https://www.mykidsvision.org/knowledge-centre/why-babies-and-toddlers-might-wear-contact-lenses
3. https://www.moorfields.nhs.uk/sites/default/files/Contact%20lenses%20final-for%20parents.pdf