Dlaczego soczewki przesuwają się na oku?

Soczewki kontaktowe są popularnym i wygodnym środkiem korekcji wzroku dla wielu osób na całym świecie. Jednakże, niektórzy użytkownicy mogą czasami doświadczać irytującego problemu, jakim jest nadmierne przesuwanie się soczewek na powierzchni oka. Najczęściej jest ono skutkiem nieprawidłowego dopasowania produktu do indywidualnej budowy rogówki użytkownika. Dowiedz się zatem od czego zależny jest ruch soczewek, na jakie parametry należy zwrócić uwagę oraz jak je interpretować!

Najważniejsze informacje:

• Od czego zależne jest przesuwanie się soczewek kontaktowych po powierzchni oka?
• Parametry techniczne soczewek, czyli kluczowy aspekt w kwestii dopasowania 
  • Krzywizna soczewki (BC)
  • Średnica soczewki (DIA)
• Ruchomość soczewki na oku
• Nadmierne lub niewystarczające poruszanie się soczewki

Od czego zależne jest przesuwanie się soczewek kontaktowych po powierzchni oka?

Aby zrozumieć, dlaczego soczewki kontaktowe mogą przesuwać się na oku, warto poznać kilka kluczowych mechanizmów, które wpływają na ich położenie na powierzchni gałki ocznej:

• Nawilżenie i przyczepność - soczewki kontaktowe są zazwyczaj wykonane z materiałów hydrofilowych, które przyciągają wodę. Nawilżenie soczewki odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu jej przyczepności do powierzchni oka. Gdy soczewka jest odpowiednio nawilżona, może lepiej przylegać do rogówki i utrzymywać się na miejscu.
   
• Dopasowanie soczewki - właściwe dopasowanie soczewki kontaktowej do kształtu i krzywizny rogówki jest niezwykle istotne. Soczewki źle dopasowane lub zbyt luźno osadzone na oku mogą przemieszczać się podczas mrugania lub ruchów oczu.
   
• Napięcie powierzchniowe - napięcie powierzchniowe filmu łzowego może wpływać na stabilność soczewki. Im wyższe jest napięcie powierzchniowe, tym lepiej soczewka przylega do oka.
   
• Ruchy oczu - ruchy gałki ocznej, takie jak mruganie, przemieszczanie wzroku czy pocieranie oczu, mogą wpływać na przesuwanie się soczewek. Jednak odpowiednio dobrane soczewki kontaktowe, powinny przemieszczać się w granicach tolerancji, przez co nie będzie powodować to dyskomfortu w trakcie użytkowania. 

Parametry techniczne soczewek, czyli kluczowy aspekt w kwestii dopasowania 

Dobór soczewek kontaktowych to bardzo skomplikowana procedura. Z tego względu powinien on zostać wykonany w gabinecie specjalisty pod okiem optometrysty, okulisty lub kontaktologa. Badanie wzroku i pierwsza aplikacja szkieł kontaktowych pozwala na dopasowanie produktu do indywidualnych cech anatomicznych oka użytkownika oraz jego preferencji i wymagań.

W kwestii doboru soczewek wiele osób kieruje się głównie ich mocą. Warto pamiętać, że nie jest to jedyny aspekt, na który należy zwrócić uwagę. Ogromne znaczenie ma również materiał wykonania, konstrukcja, czas i tryb noszenia oraz, ostatnie jednak nie mniej ważne, parametry techniczne. To właśnie od nich zależy m.in. ruchomość soczewki na oku. Tak jak w przypadku zakupu odpowiedniego rozmiaru butów czy ubrań, tak samo powinniśmy zwracać uwagę na wymiary szkieł kontaktowych. Są one kluczowe nie tylko do zachowania pełnego komfortu użytkowania, ale również zdrowia narządu wzroku. Specjalista jest w stanie dopasować wymiary soczewki indywidualnie do pacjenta, wykonując keratometrię rogówki.
 

Krzywizna soczewki (BC)

Krzywizna bazowa soczewki, oznaczana jako BC (z angielskiego - base curve), to jedna z kluczowych cech soczewek kontaktowych. Jest to miara tylnego promienia optycznego soczewki. Szkło kontaktowe jest wycinkiem kuli, której krzywizna zależna jest od promienia. 

Krzywizna soczewki wyrażana jest w milimetrach i reprezentuje częściowo jej geometrię wewnętrzną. Wartość BC określa, jak płaska lub stroma jest powierzchnia. Wysoka wartość BC oznacza, że soczewka ma stosunkowo płaską powierzchnię, podczas gdy niska wartość BC wskazuje na bardziej stromą krzywiznę. Wartość BC mieści się zazwyczaj w przedziale 8-9 mm. 

Odpowiedni wybór krzywizny soczewki jest niezwykle istotny, ponieważ wpływa na jej stabilność na oku, komfort noszenia oraz jakość korekcji wzroku. Soczewka o niewłaściwej krzywiźnie bazowej może przesuwać się na oku, powodować dyskomfort i prowadzić do problemów z ostrością widzenia.
 

Średnica soczewki (DIA)

Średnica soczewki, oznaczana jako DIA (z angielskiego - diameter), to miara wielkości soczewki kontaktowej. Określa ona średnicę soczewki, czyli jej rozmiar w najszerszym miejscu. Średnica soczewki jest mierzona w milimetrach. Zazwyczaj jej wartość mieści się w przedziale między 14 a 14,5 mm. 

Wartość DIA jest jednym z kluczowych parametrów doboru soczewek kontaktowych. Prawidłowo dopasowana średnica soczewki jest istotna, ponieważ wpływa na sposób, w jaki soczewka przylega do gałki ocznej. Soczewka o zbyt małej średnicy może być zbyt ciasna i uciskać rogówkę, co może prowadzić do dyskomfortu i podrażnień. Z kolei soczewka o zbyt dużej średnicy może nieprawidłowo przylegać i być mniej stabilna na oku.
 

Ruchomość soczewki na oku

Soczewka kontaktowa nie powinna nadmiernie przesuwać się po powierzchni oka, jednak niewskazany jest również całkowity brak ruchu. Przy normalnym mruganiu powinien wynosić on około pół milimetra. Pozwala to powiem na swobodną wymianę łez, tak by wszelkie zanieczyszczenia metaboliczne mogły być usuwane z powierzchni oka. Ocenę ruchomości wykonuje specjalista po założeniu soczewki na oko w teście push up. Polega on na popchnięciu soczewki palcem przez powiekę dolną. Dobrze dopasowane szkło kontaktowe powinno płynnie przesuwać się do góry i wracać do swojej pozycji centralnej. 

Nadmierne lub niewystarczające poruszanie się soczewki

Kiedy soczewka jest zbyt luźna (zbyt płaska) w stosunku do oka, może wykazywać nadmierny ruch podczas standardowego mrugania lub testu push up. Często jest wtedy pociągana do góry przez powiekę górną, a na jej brzegach mogą pojawiać się fałdki. To powoduje niestabilność widzenia. Aby rozwiązać ten problem, konieczne jest zastosowanie soczewki o mniejszym promieniu lub większej średnicy, aby zachodziła dalej poza rąbek rogówki.

Z kolei soczewka zbyt ciasno dopasowana (zbyt stroma) nie porusza się podczas mrugania, co prowadzi do zaburzenia wymiany filmu łzowego i sprzyja gromadzeniu się osadów na soczewce. Ponadto może uciskać naczynia krwionośne przyrąbkowe i wpłynąć negatywnie na odżywianie rogówki. Poprawę tej niekorzystnej sytuacji można osiągnąć, korzystając z soczewki o większym promieniu lub mniejszej średnicy.

Bibliografia:

1. http://www.optimed.com.pl/Szkola/Soczewki/Soczewki_kontaktowe.pdf
2. https://www.optix-now.com/learning-center/173-what-is-base-curve-and-diameter.html