Czy można mieć fioletowe oczy?
Fioletowe oczy to niezwykle rzadki i intrygujący temat, który budzi wiele pytań. Choć w naturze nie występuje fioletowy kolor tęczówki, istnieją pewne wyjątkowe przypadki, w których oczy mogą wydawać się fioletowe. W tym artykule przyjrzymy się naukowym podstawom koloru oczu, wyjaśnimy rolę melaniny oraz omówimy, jak albinizm może wpływać na percepcję barwy tęczówki. Rozwiejemy także popularne mity, takie jak Alexandria’s Genesis, i sprawdzimy, czy fioletowe oczy mogą być czymś więcej niż tylko legendą.
Najważniejsze informacje:
- Od czego zależy kolor oczu?
- Czy naturalnie można mieć fioletowe oczy?
- Albinizm a fioletowe oczy
- Fioletowe oczy, czyli Alexandria's Genesis – prawda czy mit?
Od czego zależy kolor oczu?
Kolor oczu, podobnie jak skóry i włosów, jest determinowany przez obecność i ilość pigmentu zwanego melaniną. Melanina jest produkowana przez wyspecjalizowane komórki zwane melanocytami i magazynowana w melanosomach, czyli strukturach wewnątrzkomórkowych. Chociaż liczba melanocytów w tęczówce jest podobna u wszystkich ludzi, to ilość melaniny w melanosomach oraz liczba samych melanosomów w melanocytach może się znacznie różnić.
Całkowita ilość melaniny ma kluczowe znaczenie dla palety kolorów oczu, a także ich odcieni. Zakres barw od niebieskiego przez zielony do brązowego wynika z różnej zawartości melaniny w melanosomach.
Sprawdź jaki jest najrzadszy kolor oczu!
Jak powstają różne kolory oczu?
- Niebieskie oczy – charakteryzują się niewielką ilością melaniny i małą liczbą melanosomów. Barwa powstaje głównie na skutek rozpraszania światła.
- Zielone i piwne oczy – zawierają umiarkowaną ilość melaniny i większą liczbę melanosomów niż oczy niebieskie.
- Brązowe oczy – są wynikiem wysokiego poziomu melaniny, przechowywanej w wielu melanosomach, co sprawia, że mają najciemniejszy odcień.
Czy naturalnie można mieć fioletowe oczy?
W naturalnych warunkach ludzkie oko nie ma zdolności wykształcenia fioletowej barwy. Wśród szeroko uznanych kolorów tęczówki nie wymienia się fioletowego, ponieważ nie jest on wynikiem standardowego rozpraszania światła i poziomu melaniny. Jednakże istnieją pewne przypadki, w których oczy mogą wydawać się fioletowe.
Albinizm a fioletowe oczy
Fioletowe oczy stanowią rzadki fenomen, którego częstość występowania związana jest z albinizmem. Albinizm to genetycznie uwarunkowane zaburzenie polegające na braku lub niedoborze melaniny, głównego pigmentu odpowiedzialnego za kolor skóry, włosów i tęczówki. W przypadku albinizmu, tęczówka jest niemal zupełnie pozbawiona melaniny, co prowadzi do nietypowych kolorów oczu, w tym fioletowego.
Jak albinizm wpływa na kolor oczu?
Melanina odgrywa kluczową rolę w determinowaniu koloru tęczówki. Fioletowe oczy występują, gdy tęczówka zawiera niewielką ilość melaniny, podobnie jak w przypadku niebieskich oczu. Jednakże specyficzny odcień fioletu jest prawdopodobnie rezultatem dyfrakcji oraz odbicia światła od czerwonych naczyń krwionośnych w tylnej części oka. Odbicie to sprawia, że kolor niebieski miesza się z czerwonym, tworząc efekt wizualny fioletowych oczu.
Przyczyny genetyczne albinizmu
Albinizm jest schorzeniem rzadkim, wywołanym mutacją genetyczną w genach TYR, P, TRP1 i MATP, które regulują proces melanogenezy – produkcji melaniny. Mutacje w tych genach prowadzą do braku lub znacznego zmniejszenia ilości melaniny w organizmie, co skutkuje bardzo jasnym kolorem oczu, skóry i włosów.
Problemy wzrokowe związane z albinizmem
Poza wpływem na kolor oczu, albinizm może prowadzić do licznych problemów ze wzrokiem, takich jak:
- Fotofobia – nadwrażliwość na światło spowodowana brakiem melaniny w tęczówce, przez co więcej światła dostaje się do siatkówki.
- Oczopląs – niekontrolowane ruchy gałek ocznych wynikające z nieprawidłowego funkcjonowania układu wzrokowego.
- Zez – problemy z koordynacją mięśni gałki ocznej prowadzące do rozbieżnego lub zbieżnego ustawienia oczu.
Fioletowe oczy, czyli Alexandria's Genesis – prawda czy mit?
Istnieje popularny mit o tzw. syndromie Alexandrii, według którego niektóre osoby miałyby rzekomo naturalnie fioletowe oczy. Historia ta krąży w literaturze popularnonaukowej i w internecie, jednak nie ma żadnych dowodów naukowych na jej potwierdzenie. Żaden znany przypadek w literaturze medycznej nie opisuje ludzi rodzących się z naturalnie fioletowymi oczami bez związku z albinizmem.
Legenda o fioletowych oczach
Alexandria's Genesis to zjawisko, które budzi wielkie zainteresowanie i dyskusje. Legenda głosi, że jest to mutacja genetyczna, która objawia się nietypowymi cechami, takimi jak zmiana koloru tęczówki z szarego na fiołkowy około 6 miesięcy po urodzeniu. Następnie, w okresie dojrzewania, oczy ciemnieją, przybierając barwę ciemnego fioletu, przy zachowaniu normalnych zdolności wzrokowych. Osoby dotknięte tą mutacją rzekomo charakteryzują się brakiem owłosienia na ciele, poza głową i twarzą, oraz nieposiadaniem miesiączki u kobiet, przy całkowitym zachowaniu płodności. Dodatkowo, przypisuje się im błyszczącą, oporną na słońce skórę oraz długowieczność, żyjąc nawet do 150 lat.
Pierwszym udokumentowanym przypadkiem osoby z fioletowymi oczami, która przyczyniła się do utrwalenia tej legendy, była dziewczynka o imieniu Alexandria Augustine. Urodziła się ona w 1329 roku w Anglii. Jej oczy miały zmieniać kolor z niebieskiego na fioletowy w okresie dojrzewania. Matka dziewczynki, zaniepokojona rzadką anomalią, zwróciła się o pomoc do miejscowego duchownego, który nadał temu zjawisku nazwę Alexandria's Genesis.
Legenda podąża dalej, opowiadając o dorastaniu Alexandrii jako zwyczajnego dziecka, które w późniejszym życiu miało urodzić córki o identycznych fioletowych oczach. Rzekomo żyła ponad 100 lat, potwierdzając w ten sposób niezwykłą długowieczność osób dotkniętych tą mutacją. Pomimo tego, naukowcy traktują opowieść o Alexandria's Genesis jako jedynie mityczną, pozbawioną naukowego potwierdzenia.
Bibliografia:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Eye_color
- https://www.webmd.com/eye-health/what-is-ocular-albinism
- https://www.allaboutvision.com/resources/human-interest/alexandrias-genesis/
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
