Borelioza a oczy – jaki jest związek?

Borelioza to groźna choroba przenoszona przez kleszcze, o której ostrzega się każdego, kto planuje wycieczkę do lasu w okresie wiosennym i letnim. Szacuje się, że nawet 15% kleszczy w Polsce jest zakażonych bakteriami Borrelia, dlatego każde ugryzienie wiąże się z ryzykiem zachorowania. U niektórych pacjentów borelioza atakuje oczy – w tym przypadku dokuczliwe objawy obejmują narząd wzroku, a infekcja może doprowadzić do pojawienia się poważnych zaburzeń widzenia. Dowiedz się, czym jest borelioza oczna, jak się objawia i do jakich chorób może doprowadzić.

To warto wiedzieć o związku boreliozy z oczami:

• Borelioza a oczy – co to za choroba?
• Borelioza w oku – objawy
• Borelioza a choroby oczu – do czego może doprowadzić infekcja?
• Borelioza a oczy – czy jest wyleczalna?

Borelioza a oczy – co to za choroba?

Borelioza jest najczęstszą chorobą odkleszczową – każdego roku zapada na nią dziesiątki tysięcy Polaków. To nic innego, jak infekcja bakteryjna spowodowana przez krętki Borrelia burgdorferi. Dostają się one do krwi wraz z ugryzieniem zakażonego kleszcza – proces ten może trwać jednak nawet kilka godzin po tym, jak pajęczak zacznie się żywić. Oznacza to, że jeśli znajdziesz na swojej skórze kleszcza na krótko po ukąszeniu, krętki boreliozy jeszcze nie miały szansy na dostanie się do krwiobiegu. Borelioza jest więc spowodowana głównie przez kleszcze, które pozostały niewykryte przez co najmniej kilka godzin.

Jeśli bakterie Borrelia dostaną się do krwi, szybko zaczynają rozprzestrzeniać się po całym organizmie. W około 40-60% przypadków jako pierwszy objaw boreliozy pojawia się rumień wędrujący – to okrężna, zaczerwieniona wysypka, która może powiększać się lub zmieniać swoje położenie. Jeżeli rumień nie występuje, borelioza pozostaje trudna do wykrycia aż do pojawienia się pierwszych objawów ogólnoustrojowych, które pojawiają się dopiero po kilku dniach lub nawet tygodniach.

Pierwsze objawy tej choroby są zwykle ogólnoustrojowe i występują pod postacią gorączki, dolegliwości bólowych czy ogólnie złego samopoczucia. Czy borelioza atakuje oczy? Niestety tak. Bakterie wraz z krwią rozpowszechniają się po całym organizmie – w tym po narządzie wzroku. Ze względu na to, około 4% zakażonych zmaga się również z jedną z form choroby, którą jest borelioza oczna.

Po ugryzieniu kleszcza zakażonego krętkami Borrelia, może minąć nawet kilka miesięcy, zanim pacjenta dotknie borelioza w oku. Objawy tego schorzenia mogą przypominać inne bakteryjne infekcje narządu wzroku, dlatego diagnoza nie należy do najłatwiejszych. Zwykle rozpoznanie choroby odbywa się we współpracy kilku lekarzy, np. okulisty i specjalisty od chorób zakaźnych.

Borelioza w oku – objawy

Istnieje kilka głównych dolegliwości świadczących o tym, że organizm walczy z boreliozą oczną. Objawy tej choroby, które można zaobserwować w narządzie wzroku to m.in.:

• Nagłe pogorszenie wzroku – borelioza a zaburzenia widzenia często idą w parze. Może być to m.in. zaburzenie akomodacji oka objawiające się niewyraźnym wzrokiem z bliska, czy też trudność w postrzeganiu przedmiotów znajdujących się daleko.

• Przekrwione oczy – stan zapalny w gałce ocznej prowadzi do nadmiernego zaczerwienienia i przekrwienia spojówek.

• Ból gałek ocznych i/lub oczodołów – jeśli zmagasz się z tą dolegliwością i chcesz sobie ulżyć – dowiedz się, co na ból oka pomoże najbardziej.

• Pieczenie i kłucie oczu – zależnie od tego, jaka część gałki ocznej jest objęta stanem zapalnym, choremu może dokuczać pieczenie, kłujący ból i uczucie ciała obcego pod powieką.

• Męty przed oczami – zaburzenia ostrości widzenia to nie jedyne utrudnienie wzrokowe, z którym wiąże się borelioza. Mroczki przed oczami to wynik zmętnienia ciała szklistego – zobacz, co to za choroba i czy jest groźna. Pojedyncze męty przed oczami to nic groźnego, jednak w przypadku boreliozy stają się one o wiele liczniejsze i bardzo dokuczliwe.

• Nadwrażliwość na światło – osoby zmagające się z boreliozą oczną często skarżą się na światłowstręt w sytuacjach, w których wcześniej nie mieli problemu z intensywnością światła.

• Wydzielina z oka – boreliozie może towarzyszyć zarówno nadmierne łzawienie, jak i wydzielina ropna z oka.

• Podwójne widzenie – borelioza może powodować osłabienie lub nawet paraliż mięśni otaczających gałki oczne, co uniemożliwia odpowiednią koordynację oczu i prowadzi do podwójnego widzenia.

Borelioza a choroby oczu – do czego może doprowadzić infekcja?

Borelioza w oku może doprowadzić do pojawienia się komplikacji, a co za tym idzie – do rozwoju poważnych chorób. Dzieje się tak zwłaszcza w sytuacjach, w których infekcja nie została zdiagnozowana wystarczająco wcześnie. Oto powikłania, z którymi może wiązać się borelioza oczna:

• Zapalenie spojówek – zazwyczaj jest łatwe do wyleczenia, jednak w przypadku zakażenia bakteriami może mieć charakter przewlekły i długotrwały.

• Zapalenie błony naczyniowej, które może obejmować naczyniówkę, ciało rzęskowe i/lub tęczówkę.

• Zapalenie nerwu wzrokowego – przewlekły stan zapalny może po pewnym czasie może prowadzić do permanentnego uszkodzenia nerwu wzrokowego, tak samo jak w przypadku przewlekłego podwyższenia ciśnienia w oku. Właśnie dlatego borelioza a jaskra mogą charakteryzować się podobnymi do siebie objawami.

Wiele chorych zadaje lekarzom pytanie: „borelioza a utrata wzroku – czy to możliwe?”. W rzadkich przypadkach w przypadku długotrwałego braku leczenia, infekcja może doprowadzić do nieodwracalnego osłabienia wzroku lub nawet ślepoty. Dzieje się tak zwłaszcza w przypadku, gdy stanem zapalnym zostanie objęty nerw wzrokowy – właśnie dlatego tak ważna jest odpowiednia diagnoza i szybkie podjęcie leczenia.

Borelioza a oczy – czy jest wyleczalna?

Jeżeli w ostatnim czasie zostałeś ugryziony przez kleszcza i zauważyłeś u siebie szereg niepokojących objawów – jak najszybciej udaj się do swojego lekarza pierwszego kontaktu. W większości przypadków borelioza jest w pełni uleczalna. Im wcześniej choroba zostanie bowiem odpowiednio rozpoznana, tym większa szansa na podjęcie skutecznego leczenia, a nawet całkowitego wyeliminowanie dolegliwości obejmujących oczy.
 

Bibliografia:

Robert S. Weinberg, American Academy of Ophthalmology, Ocular Involvement in Lyme Disease, 2008

Alejandro Fernando Ibarra Lozano, Brad H. Feldman, Alejandro Rodríguez-García, Alan Palestine, Karrar Ali Altufeili, Zachary Koretz, Jennifer Cao, Lyme Disease, 2023

Paolo Mora, Arturo Carta, Ocular manifestations of Lyme borreliosis in Europe, 2009

Björn E. Lindström, Barbro H. Skogman,  Annika K. Lindström, Leif Tallstedt, Kenneth Nilsson, Borrelia Ocular Infection: A Case Report and a Systematic Review of Published Cases, 2022